امواج الیوت (Elliott Waves) به ساده‌ترین زبان
نمودارهای قیمتی در بازارهای مالی، نوساناتی را ثبت میکنند که در نگاه اول بسیار مبهم هستند، اما شخصی به نام رالف نیلسون الیوت معتقد بود افت و خیزهای نمودارهای قیمتی نظم دارند و براساس الگوهای منظم خود پیش می‌روند. البته این نظریه موافق و مخالفانی دارد. درحقیقت مخالفان این نظریه اصل عدم قطعیت در بازارهای مالی را برای رد این نظریه عنوان میکنند؛ با این حال نظریه امواج الیوت تا به امروز طرفداران زیادی داشته و دارد و هنوز هم تحلیلگران بسیاری با کمک آن در بازار فعالیت میکنند و به سود می‌رسند. در این مقاله قصد داریم این امواج و موارد پیرامون آن از جمله تاریخچه نظریه آن را بررسی کنیم.
الیوت و تاریخچه نظریهی آن
در سال 1930 نلسون الیوت نمودارهای قیمتی داراییهای مختلف را در بازه 75 سال بررسی کرد و به نتایجی از رفتار معاملهگران دست یافت. براساس این نظریه بازار چرخههای حرکتی دارد که همواره در حال تکرار هستند. البته این نظم تنها مختص بازارهای مالی و نمودارهای قیمتی نیست و با نگاهی به برگ‌ها، دانه‌های برف و بسیاری از دیگر اجزا در طبیعت مشاهده خواهیم کرد اجزای طبیعت درون خود واحدهای کوچک‌تری دارند که کلی منسجم را به شکل خود، اما در مقیاس بزرگ تشکیل می‌دهند.
رالف نیلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott) در سال 1946 در کتابی به نام «قانون طبیعت، راز هستی» نظریه موج یا الیوت را منتشر کرد که البته توجه زیادی به آن نشد. انتشار کتابی با عنوان نظریه تکمیلی موج الیوت (Elliott Wave Supplement) از همیلتون بولتون سبب شد بار دیگر الیوت و نظریه‌اش در اذهان زنده شوند. انتشار این کتاب پنج سال پس از فوت رالف نیلسون یعنی در سال 1953 اتفاق افتاد. پس از گذشت 25 سال دو شخص دیگر (فروست و رابرت پریچتر) کتاب شناخته‌شده نظریه موج الیوت را منتشر کردند و با این کار استفاده از این نظریه و روش تحلیل در میان فعالان بازارهای مالی رایج شد.
رالف نیلسون با ارائه نظریه خود مدعی شد رفتارهای قیمتی در نمودارهای قیمتی متأثر از احساسات و حالات روانی تریدرهاست که همواره تکرار می‌شوند. در توضیح این جمله می‌توان به خرید و فروش هیجانی در برخی از زمان‌ها اشاره کرد که تریدرها به‌دلیل طمع برای کسب سود بیشتر یا ترس از ضرر سبب تغییر روند می‌شوند.
آیا امواج الیوت بدون خطاست؟
شاید بتوان با اطمینان گفت نه امواج الیوت و نه هیچ ابزار و روش تحلیل بدون خطا نیست. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کردیم، زمانی که الیوت نظریه امواج را مطرح کرد عده‌ای با او مخالفت کردند و معتقد بودند عدم قطعیت در بازار می‌تواند نظریه امواج الیوت را رد کند.
اما نظریه امواج الیوت مدعی نبود که امواج همیشه به همان شکل تکرار می‌شوند، بلکه او معتقد بود می‌توان در کنار دیگر روش‌های تحلیلی از این اصل نیز کمک گرفت و به نتایج بهتری رسید؛ البته برخی از تریدرها و تحلیلگران امروزه ممکن است تنها از الیوت برای تحلیل‌های خود استفاده کنند.
تفسیر روش موج‌شماری الیوت
اگر به نمودارهای قیمتی در بازارهای مالی مختلف نگاه کرده باشید احتمالاً متوجه شده‌اید هر روند صعودی درون خود دارای اصلاح‌های قیمتی است. در این روندهای اصلی که متشکل از چندین موج هستند، حرکت‌هایی که هم‌جهت روند اصلی هستند با عنوان موج‌های جنبشی شناخته می‌شوند؛ درحالی‌که موج‌های اصلاحی در خلاف روند اصلی تشکیل می‌شوند.
البته فراموش نکنید همین اصول درباره روندهای نزولی نیز برقرار است؛ به عبارت دیگر زمانی که روند اصلی نزولی باشد، 5 موج نزولی و هم‌راستا با روند اصلی هستند؛ درحالی‌که 3 موج در این میان برخلاف روند اصلی جریان داشته و روند صعودی دارند. با بررسی روند صعودی مشاهده می‌کنید 5 موج جنبشی و 3 موج اصلاحی درون آن شکل گرفته است؛ البته براساس نظریه الیوت همین نگاه را می‌توان در هریک از موج‌های ایجادشده در روند نیز مشاهده کرد.
قاعده کلی
همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کرده بودیم هیچ روند و حرکتی در بازارهای مالی به‌صورت کاملاً صعودی یا نزولی نیست و در مسیر خود ریزموج‌هایی را برخلاف جهت اصلی خود طی می‌کند. اگر به تصویر زیر دقت کنید روندی صعودی را می‌بینید که اصلاح قیمت را نیز تجربه کرده است. اما اگر کمی دقیق‌تر به روند نگاه کنیم و جزئیات آن را مدنظر قرار دهیم متوجه خواهیم شد موج جنبشی که در اینجا صعودی است از 5 ریزموج تشکیل شده که با اعداد 1 تا 5 در تصویر مشخص شده است. این حرکات قیمتی که در نمودارها شاهد آن‌ها هستیم تحت تأثیر شرایط روانی تریدرها و تحلیلگران شکل می‌گیرد.
اما در موج اصلاحی نیز شاهد سه ریزموج هستیم که با حروف انگلیسی A، B و C نشان داده شده‌اند. بهطورکلی موج جنبشی با ریزموج‌هایی با عنوان A، B، C، D، E یا اعداد 1 تا 5 علامت‌گذاری می‌شوند. در موج اصلاحی نیز معمولاً از حروف A، B، C و یا حروف W، X و Y برای علامت‌گذاری امواج استفاده می‌شود.
درجه‌بندی امواج الیوت
در بخش تاریخچه نظریه الیوت به این موضوع اشاره کردیم که در نمودارهای قیمتی یک سری سیکل همواره در حال تکرار هستند. در اینجا بهتر است با مفهومی با نام Fractal آشنا شوید. فراکتال یک شکل هندسی است که هر جزء کوچک آن می‌تواند به‌عنوان کل نیز در نظر گرفته شود.
برای مثال اگر یک دانه برف را در نظر بگیرید و آن را زیر ذره‌بین بگذارید می‌توانید مشاهده کنید اجزای ریز تشکیل‌دهنده یک دانه برف خود نیز به شکل یک دانه برف اما در سایز کوچک هستند. حال اگر بخواهیم فراکتال را در بحث نظریه امواج الیوت نیز ترکیب کنیم می‌توان گفت هرکدام از موج‌های جنبشی 1 تا 5، در دل خود امواج 1 تا 5 را دارند.
برای درک این مطلب موج یک جنبشی را در یک نمودار قیمتی در نظر بگیرید و تایم‌فریم نمودار قیمتی را پایین‌تر ببرید؛ برای مثال اگر در حال بررسی یک نمودار قیمتی در تایم‌فریم 4 ساعته هستید و موج یک جنبشی را در آن تشخیص داده‌اید حالا همان محدوده از نمودار قیمتی را در تایم‌فریم کوچک‌تر مثلاً 30 دقیقه‌ای بررسی کنید. با این کار در همین ریزموج می‌توانید امواج 1 تا 5 را مشاهده کنید.
شناسایی روندهای رمزنگاری در امواج الیوت
کاربران و فعالان بازارهای مالی انسان‌ها هستند که در شرایط مختلف و بنا بر احساس خود تصمیم‌گیری کرده و معاملات خرید و فروش را باز کرده یا می‌بندند. اشتراکات بسیار زیادی در میان تمام بازارهای مالی سنتی و مدرن وجود دارد.
برای مثال تمام این بازارها نمودارهای قیمتی برای داراییهای قابل معامله خود دارند که به تریدر و تحلیلگر کمک میکنند براساس آن نمودار قیمتی که درواقع رفتار و روانشناسی فعالان بازار را نشان می‌دهد، تصمیم بگیرند.
داراییهای قابل معامله در بازار رمزارزها همچون بیت کوین و اتریوم نیز نمودارهای قیمتی دارند که می‌توان از امواج الیوت برای پیشبینی روند و قیمت آینده رمزارز استفاده کرد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که با وجود اینکه بازار رمزارزها بازاری بین‌المللی است، گاهی حجم معاملات برخی رمزارزها به‌قدری کم است که امکان استفاده از ابزارهای تحلیلی برای آن‌ها وجود ندارد؛ به عبارت دقیق‌تر می‌توان گفت سیگنال‌های صادرشده از ابزارهای تحلیلی همچون امواج الیوت روی نمودارهای قیمتی رمزارزهای با حجم معامله کم و یا تاریخچه کوتاه چندان مطمئن نیستند.
بهطورکلی امواج الیوت از 8 موج تشکیل شده‌اند که به‌صورت 3-5 در نمودارهای قیمتی داراییهای مختلف در بازارهای مالی دیده می‌شود. اولین الگو که از 5 ریزموج تشکیل می‌شود امواج محرک هستند و الگوی 3 موجی آخر ریزموج‌های اصلاحی دارد. در الگوی امواج محرک که 5 ریزموج دارد، ریزموج‌های 1، 3 و 5 محرک یا ایمپالس هستند؛ به این معنا که جهت حرکت آن‌ها هم‌سو با روند کلی نمودار قیمتی است، اما ریزموج‌های 2 و 4 اصلاحی هستند و جهت روند آن‌ها مخالف روند اصلی نمودار قیمتی است.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که هم امواج محرک (5-3-1) و هم امواج اصلاحی (4-2) در امواج اولیه (امواج شماره 1 تا 5) هستند و ربطی به امواج A، B و C ندارند.
همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، اگر روند اصلی را صعودی در نظر بگیریم، امواج 1، 3 و 5 هم‌راستا با روند اصلی نمودار قیمتی و صعودی هستند (این امواج با رنگ آبی در تصویر مشخص شده‌اند) و امواج 2 و 4 که با رنگ سبز مشخص شده‌اند مخالف جهت روند اصلی نمودار قیمتی در حرکت هستند و به‌عنوان امواج اصلاحی شناخته می‌شوند.
- امواج اصلاحی
برای توصیف امواج اصلاحی باید به سه ریزموج بعد از ریزموج‌های 1 تا 5 توجه کنید. جهت کلی این سه ریزموج در خلاف جهت روند اصلی نمودار قیمتی است؛ برای مثال اگر نمودار قیمتی جفت‌ارز EUR/USD صعودی باشد، امواج محرک که امواج 1، 3 و 5 در حرکت اولیه هستند هم‌جهت نمودار قیمتی است.
درحالی‌که امواج 2 و 4 در خلاف جهت نمودار قیمتی در حرکت هستند، در ریزموج‌های A، B و C حرکت اصلی در خلاف جهت نمودار قیمتی است؛ به این ترتیب که امواج A و C در مخالف جهت نمودار اصلی قیمت هستند؛ بنابراین اگر روند اصلی نمودار قیمتی صعودی باشد، امواج A و C نزولی هستند، اما ریزموج B هم‌راستای حرکت اصلی نمودار قیمتی است.
امواج هم‌راستای نمودار قیمتی: امواج 1، 3 و 5 در Impulsive Move و ریزموج B در Corrective Move
امواج مخالف جهت نمودار قیمتی: امواج 2 و 4 در Impulsive move و ریزموج‌های A و C در Corrective Move
روندها و تثبیت در تئوری امواج الیوت
اگر با نمودارهای قیمتی در بازارهای مالی مختلف آشنا باشید می‌دانید حتی روندهای صعودی پرقدرت نمی‌توانند به‌صورت یکنواخت و بدون استراحت به مسیر صعودی خود ادامه دهند. توقف‌ها یا به عبارت دقیق‌تر اصلاحاتی که در روند پیش‌رونده صعودی تشکیل می‌شوند به‌عنوان تثبیت شناخته می‌شوند.
امواج محرک در امواج الیوت با اعداد 1 تا 5 یا اعداد رومی (i، ii، iii، iv و v) نشان داده می‌شوند. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کردیم، در یک روند صعودی ریزموج‌های 1، 3 و 5 هم‌سو با روند اصلی صعودی خواهند بود؛ درحالی‌که ریزموج‌های 2 و 4 در خلاف جهت روند اصلی و نزولی خواهند بود که با عنوان تثبیت نیز شناخته می‌شوند.
امواج اصلاحی در الیوت
پیش از این نیز اشاره کردیم که در یک روند صعودی شاهد 5 زیرموج جنبشی و سه ریزموج اصلاحی هستیم. در این بخش قصد داریم امواج اصلاحی را بررسی کنیم. این امواج ممکن است به‌صورت ساده یا ترکیبی شکل بگیرند.
تشخیص امواج اصلاحی به‌دلیل فرم‌های متفاوتی که ممکن است شکل دهند کار ساده‌ای نیست. در فرم موج اصلاحی ساده می‌بینیم ریزموج‌های ABC به شکل زیگزاگ شکل‌های بی‌قاعده‌ای را تشکیل می‌دهند که اصول خاصی ندارند.
ساختار اصلاحی زیگزاگ
یکی از فرم‌های رایج در ساختار اصلاحی زیگزاگ این است که موج‌ها برخلاف روند اصلی یعنی A و C از 5 ریزموج تشکیل می‌شوند؛ درحالی‌که موج B که هم‌جهت روند اصلی است از سه ریزموج تشکیل شده است. توجه داشته باشید ما در حال بررسی موج اصلاحی در یک روند صعودی اصلی هستیم؛ پس A و C خلاف جهت روند اصلی و B هم‌جهت روند اصلی است. همان‌طور که در تصویر می‌بینید، ریزموج B (نارنجی‌رنگ) در موج اصلاحی روند اصلی و هم‌جهت روند اصلی و صعودی است.
اما همان‌طور که گفتیم تشخیص امواج اصلاحی همیشه ساده نیست؛ زیرا فرم‌های تشکیل آن متفاوت هستند و گاهی تشخیص آغاز موج اصلاحی از پایان موج جنبشی نیز مسئله‌ای پیچیده است؛ برای مثال ممکن است گاهی در موج اصلاحی شاهد باشیم که ریزموج B از آخرین ریزموج جنبشی بالاتر برود و این تصور پیش آید که B موج جنبشی است؛ درحالی‌که اشتباه است.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که موج اصلاحی همیشه روند نزولی ندارد، بلکه گاهی به‌صورت هموار و افقی شکل می‌گیرد. این نوع موج اصلاحی با عنوان موج اصلاحی Flat شناخته می‌شود.
علاوه بر الگوهای Flat و Irregular که از الگوهای اصلاحی ساده هستند، یک فرم دیگر از الگوهای ساده با نام الگوی مثلثی نیز وجود دارد که برای تشکیل آن باید سقف‌ها کوتاه‌تر و کف‌ها بلندتر شوند. با اتصال سقف‌ها و کف‌ها شاهد تشکیل یک مثلث خواهیم بود.
امواج اصلاحی پیچیده
تشخیص و بررسی امواج اصلاحی ساده بسیار آسان‌تر از تشخیص امواج اصلاحی پیچیده است. درحقیقت معاملهگران و عملکرد آن‌ها رفتار قیمتی دارایی را تعیین می‌کند و بارها شاهد آن بوده‌ایم؛ به‌ویژه در شرایطی که یک روند قیمتی نزولی برای بازه بلندمدت به طول انجامیده، امواج اصلاحی الیوت به‌صورت کمتر شناخته‌شده تشکیل شده‌اند. در این امواج اصلاحی پیچیده دو موج اصلاحی ساده به علاوه یک موج X در میان دو موج اصلاحی ساده، موج اصلاحی پیچیده را شکل می‌دهند.
دلیل تشکیل امواج اصلاحی پیچیده و ظاهر متفاوت‌تری که دارند (که همین تشخیص آن را پیچیده کرده است) این است که رفتار معاملهگران در برخی شرایط تغییر می‌کند (مثلاً در روندهای نزولی بلندمدت) و همین عامل سبب می‌شود موج اصلاحی نه به شکل ساده بلکه به شکل پیچیده تشکیل شود.
ساختار ترکیب دوگانه اصلاح زیگزاگ
همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، در ساختار موج اصلاحی پیچیده زیگزاگ، ابتدا یک موج اصلاحی ساده زیگزاگ تشکیل می‌شود، پس از آن موج X و سپس باز هم شاهد یک موج اصلاحی زیگزاگ دیگر خواهیم بود که مجموعه این سه موج اصلاحی، موج اصلاحی پیچیده زیگزاگ را تشکیل می‌دهند.
البته در فرم‌های دیگر این ساختار پیچیده ممکن است موج زیگراگ ظاهر شود و در دنباله آن امواج X و سپس موج فلت را ببینیم. در ساختار دیگر ممکن است موج زیگزاگ، X و سپس موج Triangle و در ساختار دیگر ممکن است ابتدا موج زیگزاگ سپس X و پس از آن Irregular را ببینیم.
ساختار ترکیب دوگانه اصلاح فلت
- فلت – X – فلت
- فلت – X – زیگزاگ
- فلت – X – Triangle
- فلت – X – Irregular
ساختار ترکیب دوگانه اصلاح ایرگولار
- Irregular – X – Irregular
- Irregular – X – فلت
- Irregular – X – زیگزاگ
- Irregular – X – Triangle
ساختار ترکیب سه‌گانه اصلاح زیگزاگ
- زیگزاگ – X – زیگزاگ – X – زیگزاگ
- زیگزاگ – X – فلت – X – Triangle
- زیگزاگ – X – Irregular – X – فلت
- زیگزاگ – X – Irregular – X – Triangle
ساختار ترکیب سه‌گانه اصلاح فلت
- فلت – X – فلت – X – فلت
- فلت – X – زیگزاگ – X – Triangle
- فلت – X – زیگزاگ – X – Irregular
- فلت – X – Irregular – X – زیگزاگ
ساختار ترکیب سه‌گانه اصلاح ایرگولار
- Irregular – X – Irregular – X – Irregular
- Irregular – X – فلت – X – Triangle
- Irregular – X – فلت – X – زیگزاگ
- Irregular – X – زیگزاگ – X – Triangle
نسبتهای فیبوناچی در امواج الیوت
یکی از ابزارهایی که الیوت برای تنظیم امواج و پیشبینی محل برگشت قیمت استفاده از نسبتهای فیبوناچی استفاده کرد این ابزار بوده است. نسبتهای فیبوناچی در یک روند معنا پیدا میکنند. درحقیقت شما با استفاده از نسبتهای فیبوناچی می‌توانید میزان اصلاح را در یک روند صعودی پیشبینی کنید.
از نظر الیوت نسبتهای 38.2، 50، 61.8، 100، 161.8، 200 و 238.1 درصد، در امواجی که معرفی کرد بیشترین اهمیت را دارند. البته احتمال برگشت قیمت هرکدام از این نسبت‌ها در موج‌های مختلف متفاوت است. در ادامه برخی از این نسبت‌ها را در موج‌های مختلف بیان خواهیم کرد.
- بسیار دیده شده است نسبت 61.8 در موج دوم بسیار معتبر بوده است؛ به عبارت دیگر پس از اصلاح 61.8 درصد از موج صعودی اول، شاهد آغاز صعود دوم خواهیم بود.
- پس از اتمام صعود موج سوم، احتمالاً موج چهارم 38.2 درصد از صعود انجام شده را اصلاح خواهد کرد.
- صعود انجام‌شده از ابتدای موج اول تا انتهای موج سوم را در نظر بگیرید. موج پنجم معمولاً 38.2 یا 61.8 درصد صعود انجام شده از مسیر گفته‌شده را باز خواهد گشت.
نسبتهای فیبوناچی الیوت برای موج 2
- با استفاده از فیبوناچی ریترسمنت یا اصلاحی، موج دوم در بیشتر مواقع به میزان 61.8 یا 78.6 اصلاح کرده و پس از آن موج سوم که صعودی است آغاز خواهد شد.
- با کمک فیبوناچی اکستنشن یا انبساطی معمولاً شاهد برگشت موج B از نسبتهای 127 یا 161 خواهیم بود.
- موج دوم هیچ‌گاه بیش از مسیر طی‌شده موج یک را بازگشت نخواهد کرد؛ به عبارت دیگر هیچ‌گاه بیشتر از نسبت 100 در موج دوم دیده نمی‌شود.
نسبتهای فیبوناچی الیوت برای موج 3
- به‌کمک فیبوناچی پروجکشن روی موج 1 می‌توان انتهای موج 3 را پیشبینی کرد.
- همچنین اگر از فیبوناچی اکستنشن روی موج 2 استفاده کنید معمولاً انتهای موج 3 روی نسبتهای 261 یا 361 تلاقی خواهد داشت.
نکات مهم برای موج 4
- اگر فیبوناچی پروجکشن را روی موج 1 ترسیم کنید. انتهای موج چهارم احتمالاً با نسبتهای 161 و یا 261 فیبوناچی پروجکشن هم‌سطح است.
- اگر فیبوناچی اکستنشن را روی موج 2 ترسیم کنید انتهای موج چهارم با نسبت 261 یا 361 فیبوناچی برابر خواهد بود.
- اصلاح موج چهارم ممکن است از نوع پیچیده و یا Flat باشد. در صورتی که اصلاح از نوع Flat باشد این موج در مدت‌زمان نسبتاً طولانی تشکیل خواهد شد.
- اگر روند اصلی صعودی باشد، موج 4 نزولی خواهد بود. در چنین شرایطی میزان افت و اصلاح موج 4 باید حداقل به اندازه 6 درصد موج شماره 3 باشد که البته در بیشتر مواقع میزان این اصلاح به 38.2 الی 50 درصد موج شماره 3 می‌رسد.
نسبتهای فیبوناچی الیوت برای موج 5
- اگر فیبوناچی اکستنشن را روی موج شماره 4 ترسیم کنید، انتهای موج 5 را روی نسبتهای 127 یا 161 نشان می‌دهد.
- اگر فیبوناچی پروجکشن را روی موج شماره 1 ترسیم کنید احتمالاً انتهای موج 5 روی نسبتهای 100 یا 161 درصد قرار می‌گیرد.
- امکان دارد در انتهای موج 5 شاهد تشکیل الگوی پروانه (Butterfly) باشیم.
- طول موج 5 برابر یا بزرگ‌تر از موج 1 است.
- احتمال اینکه موج 5 به سطوح بالاتری نسبت به موج 3 نرسد وجود دارد. همچنین این موج ممکن است به شکل شکسته ظاهر شود.
- موج 5 درون خود 5 ریزموج دیگر دارد.
- درصورت ترسیم فیبوناچی پروجکشن روی امواج 1 تا 3، انتهای حرکت (انتهای موج 5) روی نسبتهای 2.38 و یا 8.61 قرار می‌گیرد.
نسبتهای فیبوناچی امواج اصلاحی موج A
- اگر فیبوناچی اکستنشن را روی موج 4 ترسیم کنید، انتهای موج A اصلاحی را روی نسبتهای 127 یا 161 نشان خواهد داد.
- اگر فیبوناچی پروجکشن را روی موج 1 ترسیم کنید، نسبتهای 100 یا 161 این فیبوناچی انتهای موج A را نشان می‌دهد.
- موج A ممکن است 3 یا 5 ریزموج داشته باشد.
- احتمال تشکیل الگوی پروانه در این موج وجود دارد.
نسبتهای فیبوناچی امواج اصلاحی موج B
- اگر فیبوناچی ریترسمنت را روی موج A ترسیم کنید، نسبتهای 61.8 یا 78.6 انتهای موج B را نشان می‌دهند.
- اگر از فیبوناچی ریترسمنت روی موج A استفاده کنید، نسبتهای 161 یا 127 انتهای موج B را نشان می‌دهد.
نسبتهای فیبوناچی امواج اصلاحی موج C
- با ترسیم فیبوناچی ریترسمنت روی موج 1، انتهای موج C با نسبتهای 61.8 یا 78.6 تلاقی خواهد کرد.
- اگر فیبوناچی اکستنشن را روی موج B ترسیم کنید، انتهای موج C روی نسبتهای 161 یا 262 موج B قرار می‌گیرد.
- اگر فیبوناچی پروجکشن را روی موج A ترسیم کنید، انتهای موج C روی نسبتهای 100 یا 161 فیبوناچی قرار می‌گیرد.
ترکیب امواج الیوت با اندیکاتورهای تکنیکال
هرچند برخی تحلیلگران تکنیکال تنها از امواج الیوت برای شناسایی روند و آینده قیمتی داراییهای مختلف استفاده میکنند، می‌توان این ابزار قدرتمند را با دیگر ابزارهای تحلیلی همچون اندیکاتورها ترکیب کرد و برای سیگنال‌ها صادرشده به کمک امواج الیوت تأییدیه گرفت.
موج الیوت و سطوح بازیابی فیبوناچی
ابزارهای مختلف در تحلیل تکنیکال قرار است به شما کمک کنند که سطوح حمایت و مقاومت و به عبارت دقیق‌تر نقاط مناسب برای ورود و خروج از معاملات را نشان دهند. امواج الیوت که شامل 5 موج محرک و 3 موج اصلاحی هستند نیز با تغییر روند مشخص می‌شوند.
به عبارت دیگر پس از پایان موج یک (صعودی) موج 2 که نزولی است شروع می‌شود؛ بنابراین تشخیص آغاز و پایان صعود و اصلاح در موج‌های مختلف همان چیزی است که امواج الیوت را تشکیل می‌دهد. از طرف دیگر سطوح بازیابی فیبوناچی نیز همین کار را انجام می‌دهند و می‌توان برای یافتن انتهای موج از این نسبت‌ها استفاده کرد. پیش از این نسبتهای فیبوناچی در امواج الیوت را بیان کردیم، ابزار فیبوناچی در انواع مختلف وجود دارد.
اوسیلاتور امواج الیوت
برای آنکه بتوانید این امواج را روی نمودار قیمتی داراییهای موردنظر خود تشخیص دهید، علاوه بر آموزش کامل و دقیق امواج باید تمرین کافی نیز داشته باشید. اوسیلاتور امواج الیوت (Elliott Waves Oscillator / EWO) به افرادی که هنوز نمی‌توانند این امواج را به‌راحتی روی نمودار قیمتی تشخیص دهند کمک می‌کند فازهای مختلف امواج را پیدا کنند.
در این اوسیلاتور 4 رنگ وجود دارند که البته کاربران می‌توانند بنا به سلیقه خود رنگ‌ها را تغییر دهند، اما به‌صورت پیش‌فرض دو رنگ برای حالت مثبت و دو رنگ برای حالت منفی وجود دارد.
- زمانی که نمودار اوسیلاتور از سمت منفی به مثبت حرکت کند، رنگ میله‌ها به آبی تیره نشان داده خواهند شد.
- زمانی که نمودار از فاز مثبت که در آن قرار دارد به سمت خط مبنا یا صفر حرکت کند، رنگ میله‌ها به آبی روشن تغییر خواهد کرد.
- زمانی که اوسیلاتور به فاز منفی وارد می‌شود، رنگ میله‌های آن به نارنجی تغییر می‌کند.
- اگر به سمت صفر یا خط مبنا حرکت کند، میله‌ها به رنگ زرد درمی‌آیند.
تحلیلگرانی که به‌دنبال سیگنال‌های دقیق‌تری از این اوسیلاتور باشند، آن را به‌تنهایی استفاده نمی‌کنند و از دیگر ابزار همچون اندیکاتور RSI، MFI و… نیز کمک می‌گیرند.
کاربرد امواج الیوت در بورس چیست؟
این امواج نیز مانند دیگر ابزارهای تحلیلی به تحلیلگران و معاملهگران کمک می‌کند آینده قیمتی دارایی‌ها و شاخص را براساس رفتارهایی که دائماً از سوی تریدرها سر می‌زند، پیشبینی کنند. درحقیقت معاملهگران معمولاً در هر شرایط خاصی رفتار گذشته خود را تکرار میکنند.
همین عامل سبب شده است الگوها و امواج الیوت به قدری در نمودارهای قیمتی متداول شوند که تحلیلگران بتوانند برای پیشبینی آینده روند بازار بورس یا نمادها داراییهای مختلف همچون طلا از این امواج شناخته‌شده استفاده کنند و براساس این امواج معاملات خرید یا فروش خود را در زمان مناسب انجام دهند. در ادامه کاربردهای امواج الیوت در بورس را خواهیم آورد:
- اگر قصد خرید سهام یک شرکت را دارید که قیمت آن تأثیر کمتری از عوامل اقتصادی می‌گیرد، می‌توانید از امواج الیوت و نقاط ورود و خروجی که این امواج ارائه می‌دهند استفاده کنید.
- بازارگردان‌ها در بازار بورس تهران نقش زیادی دارند که البته تمام نمادهای معاملاتی بازارگردان فعالی ندارند. در صورتی که نماد معاملاتی که قصد دارید معامله کنید بازارگردان فعالی دارد، استفاده از این امواج به شما کمک خواهد کرد به نتیجه دقیق‌تری برسید؛ چراکه بازارگردان حرکت قیمتی سهم را کنترل کرده و معمولاً در چنین نمادهایی رفتارها متعارف‌تر هستند.
- از آنجا که امواج الیوت ابزار تحلیلی نسبتاً پیچیده‌ای است و برای کسانی که به آن مسلط باشند بسیار کاربردی است، توصیه می‌شود در صورتی که قصد خرید یک یا چند نماد معاملاتی را در تعداد بالا داشته باشید، در تحلیل خود و برای پیدا کردن نقاط ورود و خروج از امواج مذکور استفاده کنید.
- اگر قصد دارید برای تحلیل و انجام معاملات خود در بازار بورس ایران، تایم‌فریم‌های روزانه یا هفتگی را انتخاب کنید می‌توانید از امواج الیوت در تحلیل خود استفاده کنید.
از امواج الیوت برای تحلیل قیمت بازار استفاده کنیم یا نه؟
جواب این سؤال برای همه فعالان بازارهای مالی مشابه نیست. بهطورکلی هر ابزار تحلیلی قرار است به تریدر کمک کند نقطه ورود و خروج از بازار را پیدا کند. از طرف دیگر امواج الیوت یکی از دقیقترین و کاملترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است که می‌تواند نقاط ورود و خروج را به‌خوبی تشخیص دهد.
نکته‌ای که وجود دارد این است که صرف یادگیری چند الگو از یک دوره آموزشی نباید فکر کنید توانایی استفاده از این امواج برای پیدا کردن نقاط ورود و خروج را دارید. شما باید امواج را به‌خوبی بشناسید، تمرین کافی داشته باشید و مطمئن شوید می‌توانید به‌صورت کاربردی و در بازار زنده از آن استفاده کنید.
چراکه یادگیری یک مطلب و استفاده از آن دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند و شما پس از طی فرایند یادگیری باید بتوانید به‌صورت کاربردی از این قوانین استفاده کنید. اگر به این سطح از دانش برسید قطعاً امواج الیوت کمک بسیار بزرگی به شما خواهد کرد که سود خوبی را از بازار کسب کنید.
اما در صورتی که شما کاربری تازه‌کار در بازارهای مالی هستید، توصیه می‌شود از ابزارهای ساده‌تر تحلیل تکنیکال برای پیدا کردن نقاط ورود و خروج استفاده کنید.
سخن پایانی
اگر با تحلیل تکنیکال آشنا باشید حتماً می‌دانید ابزارهای مختلفی برای تحلیل تکنیکال وجود دارد که هر تحلیلگری ممکن است تنها از برخی آن‌ها استفاده کند. در بیشتر مواقع تحلیلگران برای تحلیل دقیق به چندین ابزار نیاز دارند، اما برخی معتقدند استفاده از امواج الیوت تحلیلگر را از هر ابزار دیگر برای دریافت سیگنال‌های دقیق بی‌نیاز می‌کند.
هرچند یادگیری این امواج و قوانین حاکم بر آن کار چندان ساده‌ای نیست، می‌توان اطمینان داشت با فراگیری آن شما به‌عنوان یک تریدر، سیگنال‌های قوی را دریافت خواهید کرد. در این مقاله سعی کردیم امواج الیوت و نکات و مطالب پیرامون آن را توضیح دهیم.
سوالات متداول
چه کسی امواج الیوت را معرفی کرد؟
رالف نیلسون الیوت این امواج را در کتابی به نام «قانون طبیعت، راز هستی» منتشر و به جهان معرفی کرد.
قاعده کلی Elliott Waves کدام هستند؟
براساس این نظریه، در یک حرکت صعودی شاهد موج جنبشی و موج اصلاحی هستیم. در موج جنبشی 5 ریزموج وجود دارند و در موج اصلاحی سه ریزموج. از 5 ریزموج جنبشی سه عدد از آن‌ها هم‌سو با حرکت اصلی روند و 2 عدد از آن‌ها در خلاف جهت روند اصلی هستند. در موج اصلاحی دو ریزموج خلاف جهت روند اصلی روند هستند و یک ریزموج هم‌سوی روند در حرکت است.
آیا امواج Elliott بدون خطا هستند؟
با اینکه دقت تحلیل به کمک این امواج بالاست، نمی‌توان گفت تمام سیگنال‌های صادرشده توسط این امواج درست هستند.
آیا استفاده از امواج Elliott برای همه تریدرها کاربردی است؟
خیر، تریدرها و تحلیلگرانی که در کار خود حرفه‌ای هستند و تجربه و دانش کافی در این زمینه دارند می‌توانند از این ابزار کاربردی استفاده کنند، اما افرادی که به‌تازگی با این امواج آشنا شده‌اند ممکن است به‌دلیل کم بودن دانش و تجربه نتوانند سیگنال‌های درستی را از آن دریافت کنند.
هدیه ویژه :منبع : خانه سرمایه
