برنامه معاملاتی یا تریدینگ پلن چیست؟چگونه برنامه معاملاتی ایجاد کنیم؟
تریدینگ و معامله مانند اداره کردن یک کسب و کار عمل میکند. همان‌طور که برای کسب و کار خود هزینه و زمان صرف می‌کنید و برای آن بیزنس پلن (Business Plan) دارید، برای تریدینگ هم باید برنامه معاملاتی یا تریدینگ پلن (Trading Plan) داشته باشید.
برنامه معاملاتی به برنامه کاملی از کارهایی گفته میشود که لازم است برای موفقیت در معامله کردن انجام دهید. در این مقاله قصد داریم هر آنچه را که لازم است درباره این برنامه معاملاتی و اهمیت آن بدانید، بررسی کنیم و آموزش جامعی را درباره ایجاد کردن آن ارائه دهیم.
تریدینگ پلن (Trading Plan) چیست؟
این برنامه معاملاتی روشی سیستماتیک برای تعیین شیوه عملکرد یک تریدر یا معامله‌گر در سیستم تریدینگ و بازارهای مالی است که تعدادی متغیر را از جمله زمان، ریسک و اهداف سرمایه‌گذار در نظر میگیرد. همچنین چگونگی یافتن و اجرای معاملات را مشخص و شرایط خرید و فروش را تعیین میکند. همچنین به شیوه مدیریت موقعیت‌ها می‌پردازد.
برنامه معاملاتی میتواند قوانینی را برای انجام دادن یا ندادن معامله تعیین کرده و مسیر را برای تریدر شفاف‌تر کند. بیشتر کارشناسان تریدینگ توصیه میکنند تا زمانی که برنامه معاملاتی در اختیار تریدر باشد، هیچ سرمایه‌ای در معرض خطر نیست. تریدینگ پلن یک سند مکتوب، معتبر و بر پایه تحقیقات است که معامله‌گر را برای گرفتن بهترین تصمیم راهنمایی میکند.
برنامه یا طرح معاملاتی مثل یک نقشه راه برای تریدینگ عمل میکند و هیچ معاملهای نباید بدون وجود آن انجام شود. این برنامه نوشته و اجرا میشود و تغییری نمی‌کند؛ مگر اینکه مشخص شود کار نمی‌کند و نمی‌توان پولی با آن به دست آورد یا اینکه معامله‌گر راهی برای بهبود آن پیدا کند.
یک trading plan پایه شامل قوانین ورود و خروج، قوانین مدیریت ریسک و ارزیابی موقعیت است. امکان دارد تریدر قوانین بیشتری را به صلاحدید خود اضافه کند تا کنترل بهتری بر زمان و نحوه معامله داشته باشد. طرح‌های معاملاتی را میتوان به روش‌های مختلفی ساخت. سرمایه‌گذاران معمولاً برنامه معاملاتی خود را براساس اهداف خود، شخصی‌سازی میکنند.
برنامه‌های معاملاتی می‌توانند بسیار طولانی و مفصل باشند؛ به‌ویژه برای تریدرهای فعال که روزانه معامله انجام می‌دهند. همچنین می‌توانند بسیار ساده و مختصر باشند؛ مثلاً برای سرمایه‌گذاری که فقط می‌خواهد ماهانه به‌صورت خودکار در همان صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری کند.
چرا تریدینگ پلن مهم است؟
ایجاد یک برنامه معاملاتی اصولی میتواند در تصمیمگیری منطقی و صحیح به شما کمک کند. یک تریدینگ پلن خوب به شما کمک میکند از تصمیمهای شتابزده و احساسی در فضای بازارهای مالی اجتناب کنید. هنگامی که یک برنامه معاملاتی را ایجاد می‌کنید، یعنی تمام برنامه‌ریزی‌ها از قبل انجام شده است؛ بنابراین می‌توانید براساس پارامترهای تعیین‌شده، معامله را با اطمینان خاطر بیشتر انجام دهید.
قبل از ترید کردن، برنامه معاملاتی به شما می‌گوید چه زمانی می‌توانید سود ببرید و زیان را تا حد امکان کاهش دهید؛ بنابراین احساسات و هیجانات از فرایند تصمیمگیری شما حذف میشوند. با رعایت نظم و انضباط در برنامه معاملاتی خود، می‌توانید دریابید چرا برخی معاملات خاص کار میکنند و برخی دیگر کار نمیکنند.
بخشی از تریدینگ پلن به ثبت سوابق معاملاتی شما اختصاص می‌یابد. این بخش برای تریدرها بسیار مفید و مهم است؛ چراکه به شما کمک میکند از اشتباهات معاملاتی گذشته خود درس بگیرید و برای انجام معاملات بعدی، قضاوت و تصمیمگیری بهتری داشته باشید.
پلتفرم‌های ایجاد الگوی برنامه معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد سرمایه‌گذاری خودکار را در فواصل زمانی منظم، شخصی‌سازی کنند. بسیاری از تریدرها از این روش برای سرمایه‌گذاری استفاده میکنند و به همین دلیل، به تریدینگ پلن نیاز دارند.
اگرچه این فرایند خودکار است، براساس طرح معاملاتی انجام میشود. به این ترتیب، تریدر برای اتفاقاتی که هر ماه می‌افتد، آمادگی بیشتری دارد و می‌داند که درصورت موفق نشدن در بازار، باید چه کاری انجام دهد. تریدینگ پلن نه‌تنها به تشریح اقداماتی می‌پردازد که باید برای رسیدن به موقعیت‌ها انجام داد، بلکه زمان خروج را نیز بیان میکند.
تریدرها باید تصمیم بگیرند قرار است چه مقدار سرمایه را به هر ترید اختصاص دهند. این یک تصمیم تصادفی نیست و باید به‌خوبی درباره آن فکر و تحقیق کرد و خروجی آن را در قالب الگوی برنامه معاملاتی تنظیم و دنبال کرد. این برنامه معاملاتی برای هدایت فراز و نشیب سرمایه‌گذاری‌ها بسیار مورد نیاز است.
تریدینگ پلن شامل چه مواردی میشود؟
trading plan شما میتواند شامل هر چیزی باشد که به نظر شما مفید است و میتواند در تصمیمگیری بهتر و انجام معاملات موفق کمککننده باشد. بهطورکلی، این برنامه معاملاتی باید همیشه موارد زیر را پوشش دهد:
- انگیزه شما از انجام معامله و ترید کردن
- بازه زمانی انجام ترید
- نگرش شما به ریسک
- سرمایه در دسترس برای معامله
- قوانین مدیریت ریسک شخصی
- بازارهای مالی که معامله قرار است در آن‌ها انجام شود.
- استراتژی‌های خرید و فروش
- محل نگهداری سوابق معاملاتی
باید توجه داشته باشید که طرح معاملاتی با استراتژی معاملاتی تفاوت دارد. درواقع استراتژی معاملاتی میتواند بخشی از طرح معاملاتی در نظر گرفته شود که دقیقاً نحوه ورود به معاملات و خروج از آن‌ها را مشخص میکند. یک مثال ساده از استراتژی معاملاتی میتواند این جمله باشد: زمانی که بیت‌کوین به 5000 دلار رسید، بخرید و وقتی که به 6000 دلار رسید، بفروشید.
آموزش ایجاد الگوی تریدینگ پلن در 10 مرحله
میتوان گفت هیچ دو طرح معاملاتی کاملاً شبیه یکدیگر نیستند؛ چراکه هیچ دو معاملهگری مشابه هم عمل نمیکنند. هر تریدینگ پلن منعکسکننده متغیرهای مختلفی مانند سبک معاملات و میزان تحمل ریسک است. در این بخش، قصد داریم نحوه ایجاد الگوی برنامه معاملاتی را در 10 مرحله شرح دهیم.
گام اول: هدف خود را تعریف کنید
اگر در زمینه تریدینگ تازه‌کار هستید، در مرحله اول باید مواردی را از جمله اهداف مالی، میزان تحمل ریسک و بازه زمانی مدنظر را تعیین کنید. این موارد باید تا حد امکان به‌وضوح بیان شوند تا مطمئن شوید به اهداف تجاری خود دست پیدا می‌کنید.
گام دوم: سبک معاملاتی خود را انتخاب کنید
مرحله دوم، تعیین سبک معاملاتی شماست. این سبک باید بیانگر شخصیت، فرهنگ و ترجیحات شما در حوزه تریدینگ باشند. منظور از سبک معاملاتی، مواردی مانند معاملات روزانه، نوسانی، موقعیتی یا سرمایه‌گذاری بلندمدت است. سبک معاملاتی انتخابی شما باید با اهداف و بازه زمانی مدنظر مطابقت داشته باشد.
گام سوم: استراتژی را توسعه دهید
گام سوم، تعیین استراتژی دقیق و توسعه آن است. این استراتژی رویکرد شما را به بازارها نشان می‌دهد و ترسیم میکند. این بخش میتواند شامل شاخص‌های فنی، تحلیل بنیادی یا ترکیبی از این دو باشد. هنگام تدوین استراتژی، لازم است تاکتیک‌های ورود و خروج، تکنیک‌های مدیریت ریسک و قوانین اندازه‌گیری موقعیت را مشخص کنید.
گام چهارم: انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید
تریدینگ مسیری تضمین‌شده و قطعی به‌سوی ثروت نیست و ریسک‌های ذاتی و مخصوص به خود را دارد. مهم است که درباره بازده معاملات، انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید و احتمال ضرر و زیان را شناسایی کنید. از دنبال کردن سودهای سریع یا ریسک بیش‌ازحد روی سرمایه در یک موقعیت معاملاتی اجتناب کنید.
گام پنجم: تحلیل جامعی از بازار داشته باشید
در مرحله بعدی، برای شناسایی فرصت‌های تجاری بالقوه، باید تجزیه و تحلیل بازار را کامل انجام دهید. بخشی از trading plan خود را به این مورد اختصاص دهید، نمودارها را تجزیه و تحلیل کنید، روند بازار را تحلیل و اخبار و شاخص‌های اقتصادی را دقیق رصد کنید. درواقع، یک قدم به عقب بردارید و شرایط کلی بازار را در نظر بگیرید.
گام ششم: قوانین مدیریت ریسک را فراموش نکنید
برای حفاظت هرچه بیشتر از سرمایه، استراتژی‌های مدیریت ریسک را اجرا کنید. درصدی از سبد خود را برای هر معامله تخصیص دهید و از مقداری که برای خود تعیین کرده‌اید، بالاتر نروید. این مقدار باید معادل مقداری باشد که شما حاضر هستید آن را در هر معامله از دست بدهید. در این مرحله است که باید ضررهای احتمالی را محدود کرده و اهداف شفافی برای تضمین سود تعیین کنید.
گام هفتم: نحوه مدیریت موقعیتهای باز را مشخص کنید
شما باید تعیین کنید چه زمانی قرار است ضرر را تعدیل کنید، سود جزئی بگیرید یا به‌طور کامل از معامله خارج شوید. در این گام، خود را برای مواجهه با هر موقعیت و رفتاری در بازار آماده می‌کنید و گزینه‌های مختلف را برای رویارویی با آن در نظر می‌گیرید.
گام هشتم: نظم تریدینگ پلن خود را نگه دارید
هنگامی که برنامه معاملاتی خود را نوشتید، به آن پایبند باشید. از موقعیت‌هایی که در آن قرار است برنامه معاملاتی خود را ناگهان رها کنید، به‌شدت اجتناب کنید. رفتار بازار به‌گونه‌ای است که واکنش‌های احساسی شما را مانند ترس یا طمع برمی‌انگیزد. خود را آموزش دهید تا هنگام انجام معاملات یا خروج از آن‌ها، نظم و انضباط و ثبات را در پیش بگیرید.
گام نهم: نظارت و ارزیابی مستمر داشته باشید
ثبت دقیق فعالیت‌های تجاری مانند نقاط ورود و خروج، دلایل انجام معامله و تحلیل نتایج ضروری است. بررسی و ارزیابی مکرر معاملات به شما کمک میکند به معامله‌گر خوبی تبدیل شوید. همچنین به شما امکان می‌دهد الگوها، نقاط قوت و زمینه‌های بهبود عملکرد را شناسایی کنید.
گام آخر: آموزش مستمر معجزه میکند
از روندهای بازار، اخبار اقتصادی و تکنیک‌های معاملاتی جدید غافل نشوید و به‌روز باشید. کتاب بخوانید، در سمینارها و وبینارها شرکت کنید، منابع خبری مالی معتبر را دنبال کنید، با معاملهگران باتجربه تعامل و ارتباط داشته باشید و دانش و مهارت‌های خود را به‌طور مستمر افزایش دهید.
کاربردهای تریدینگ پلن
هر معاملهای در برنامه معاملاتی بهعنوان یک سناریوی «اگر…، پس…» ترسیم میشود که شرایط و موقعیتهای مختلف را در نظر میگیرد و پیشبینی میکند. آیا باید منتظر بمانید سطح خاصی به روش خاصی شکسته شود؟ آیا منتظر حرکت هستید؟ به چه مقدار شتاب نیاز دارید؟ قبل از شروع معامله باید چه اتفاقی بیفتد؟ تمام این موارد در تریدینگ پلن شرح داده میشوند.
روشن است که ایجاد الگوی trading plan اصولی زمان می‌برد و حتی امکان دارد 3-4 ساعت از شما زمان بگیرد. با این حال، هیچ‌وقت بدون برنامه معاملاتی به سراغ انجام معامله‌ها نروید. از دست ندادن سرمایه و به دست آوردن سود بیشتر، ارزش این زمان گذاشتن را دارد. تریدینگ پلن به شما کمک میکند زمانی را که باید در طول هفته برای نمودارها صرف کنید، کاهش دهید؛ چراکه دقیقاً می‌دانید منتظر چه چیزی هستید.
اگر یک تریدر تمام‌وقت نیستید و جز معامله کردن مسئولیت‌های دیگری نیز به عهده دارید، ایجاد یک الگوی برنامه معاملاتی سازمان‌یافته میتواند زمان بررسی کردن صفحه نمایش و نمودارها را تا حد قابل‌توجهی کاهش دهد. فقط هشدارهای قیمت خود را تنظیم کرده و درصورت ایجاد شدن شرایط، آن را با نمودارها چک می‌کنید.
یکی دیگر از کاربردها و مزایای اصلی داشتن یک برنامه معاملاتی این است که استرس و بیشتر مشکلات احساسی را که معاملهگران با آن دست و پنجه نرم میکنند، از بین می‌برد. طرح معاملاتی شما را وادار میکند نمودارهای خود را با جزئیات و بدون فشار بازار تحلیل کند. این رویکرد به تریدر اجازه می‌دهد نگاه عینی‌تری به حرکت قیمت داشته باشد.
پس از ایجاد الگوی تریدینگ پلن، دقیقاً خواهید دانست چه کاری باید انجام دهید، چه زمانی باید آن را انجام دهید و چه انتظاراتی از بازارهای مالی خود دارید؛ بنابراین معامله برای شما به یک بازی تبدیل میشود که در آن اجازه می‌دهید قیمت به شما برسد و دیگر مجبور نیستید معاملات خوب را شکار کنید.
هر معاملهگری دوست دارد در حال سودآوری مداوم باشد و به ثبات برسد، اما بسیاری از آن‌ها نمی‌دانند چگونه این کار را انجام دهند یا روی اقدامات اشتباه تمرکز میکنند. اگر خواهان نتایج ثابت هستید، باید از روالی ثابت پیروی کنید. این دقیقاً چیزی است که تریدینگ پلن به شما می‌دهد؛ دستیابی به ثبات و سود مداوم.
یک برنامه معاملاتی ثابت و دارای روتین شما را وادار میکند به‌طور عینی به معاملات خود نگاه کنید و به شما اجازه می‌دهد محیط معاملاتی آرام‌تری ایجاد کنید. پس از اینکه معاملات خود را از قبل با برنامه معاملاتی برنامه‌ریزی کردید، احتمال کمتری وجود دارد که قوانین معاملاتی را بشکنید؛ زیرا باید خود را متقاعد و توجیه کنید که این کار درست‌تر است.
هنگامی که یک برنامه معاملاتی دارید، معاملات مشابه بیشتری را انجام می‌دهید که به شما امکان می‌دهد به جای نگاه کردن به نتایج، بررسی و عملکرد بهتری داشته باشید. به میزانی که زمان بیشتری را برای برنامه‌ریزی تریدینگ پلن خود صرف کنید، از نحوه انجام معامله بیشتر آگاه می‌شوید. همچنین با پیروی از روالی منظم و ثابت، اعتماد‌به‌نفس و اطمینان خاطر بیشتری به دست می‌آورید.
زمانی که برنامه معاملاتی خود را ایجاد می‌کنید، سطوح قیمت کلیدی را نیز شناسایی می‌کنید و هشدارهای قیمت خود را در اطراف آن مناطق قیمتی قرار می‌دهید که می‌توانند سبب شروع معامله شوند. البته هشدار قیمت به این معنا نیست که به‌طور خودکار معامله را انجام دهید، بلکه در این شرایط شما در رأس امور قرار می‌گیرید. در عین حال که مجبور نیستید دائماً به نمودارها خیره باشید، حرکت قیمت را هم از دست نمی‌دهید.
اشتباهات رایج هنگام ایجاد الگوی تریدینگ پلن
اشتباه رایجی که بسیاری از معاملهگران هنگام ایجاد یک طرح معاملاتی مرتکب میشوند، این است که سوگیری بسیار قوی به یک جهت ایجاد میکنند. هنگامی که در حال ایجاد یک برنامه معاملاتی هستید، همیشه سناریوهایی را برای ایده‌های تجارت طولانی و کوتاه ارائه دهید. معاملهگری که تنها روی یک طرف بازار تمرکز میکند، احتمالاً سرنخ‌هایی که معامله او را لغو میکند، از دست می‌دهد؛ زیرا بیش‌ازحد روی یک ایده متمرکز است.
اگر تریدینگ و معامله کردن برای شما جدی است، برای کاهش ضرر و زیان تا حد امکان لازم است با چک‌لیست‌ها و برنامه‌های دقیق کار کنید. نداشتن برنامه‌ریزی منسجم و شفاف از دیگر اشتباهات رایج هنگام نوشتن تریدینگ پلن و انجام معاملات است. این ساده‌ترین و مؤثرترین راه برای بهبود فوری رویکرد و نتایج معاملاتی شماست.
سخن پایانی
میتوان گفت هر تریدری که قصد دارد عملکرد موفقی در ترید کردن و بازارهای مالی داشته باشد، باید به‌طور مداوم از برنامه معاملاتی یا تریدینگ پلن استفاده کند. داشتن چنین دیدگاهی سبب میشود با تریدینگ مانند بیزنس برخورد کنید و برای آن برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید. اگرچه تریدینگ یک مسیر تضمینی و قطعی به سمت سودآوری و کسب درآمد نیست، با داشتن یک برنامه معاملاتی مدون و دقیق، می‌توانید احتمال شکست و زیان را به حداقل برسانید.
سوالات متداول
آیا می‌توانیم برنامه معاملاتی را تغییر دهیم؟
بله، هر زمان که مطمئن شدید برنامه معاملاتی دیگر کار نمی‌کند و در راستای اهداف و خواسته‌های شما نیست، می‌توانید آن را تغییر دهید.
چه کسانی می‌توانند از تریدینگ پلن استفاده کنند؟
همه معامله‌گرانی که قصد موفقیت در سرمایه‌گذاری و تریدینگ را دارند، باید تریدینگ پلن داشته باشند.
مهم‌ترین عناصر کلیدی طرح معاملاتی کدام‌اند؟
زمان ورود و خروج از معامله، مدیریت و سوابق معاملات و مدیریت ریسک از مهم‌ترین عناصر کلیدی طرح معاملاتی محسوب میشوند.
نوشتن برنامه معاملاتی چقدر زمان می‌برد؟
بستگی به میزان تجربه و سرعت شما دارد، اما برای نوشتن یک trading plan اصولی حدود 3-4 ساعت زمان لازم است.
هدیه ویژه :منبع : خانه سرمایه
