در دنیایی که هر روز ارزهای جدیدی متولد میشوند و فرصتهای مالی بیپایانی در بستر بلاکچین شکل میگیرد، مفاهیمی مانند «غیرمتمرکز بودن» دیگر فقط شعار نیستند، بلکه تبدیل به ابزاری قدرتمند برای آزادی مالی شدهاند. درست در همین نقطه است که پنکیک سواپ (PancakeSwap) وارد صحنه میشود؛ یک صرافی عجیب با نامی خوشمزه، اما با عملکردی پیچیده و انقلابی! شاید در نگاه اول تصور کنید با یک اپلیکیشن آشپزی مواجهاید، اما پشت این نام بامزه، یکی از بزرگترین بازیگران دنیای دیفای (DeFi) قرار دارد. در این مقاله، قرار است به زبان ساده کشف کنیم پنکیک سواپ چیست، چگونه کار میکند، چرا اینقدر محبوب شده و چرا هر معاملهگر ارز دیجیتال باید آن را بشناسد.
پنکیک سواپ چیست و دلیل محبوبیت آن
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که شنیدهاید مردم میگویند با ارز دیجیتال پول درآوردهاند یا برای مثال بیتکوین خریدهاند. اما پشت این دنیای پر رمز و راز، مفاهیم زیادی وجود دارد که شاید برای افراد تازهکار یا کسانی که بهتازگی با ارزهای دیجیتال آشنا شدهاند، خیلی گیجکننده باشد. یکی از این مفاهیم، «دیفای» است. دیفای (DeFi) در واقع کوتاهشده عبارت Decentralized Finance به معنی «امور مالی غیرمتمرکز» است. این یعنی دیگر لازم نیست برای کارهای مالی مثل خرید، فروش، سرمایهگذاری یا قرضگرفتن، حتما به بانکها یا واسطههای سنتی مراجعه کنیم. به جای آن، سیستمهایی وجود دارند که با کمک تکنولوژی بلاکچین، این کارها را بدون واسطه انجام میدهند. این یعنی کنترل پول، بیشتر دست خود مردم است، نه نهادهای بزرگ.
در این میان، پنکیک سواپ (PancakeSwap) یکی از معروفترین ابزارهایی به شمار میرود که به کاربران اجازه میدهد ارزهای دیجیتال را با هم جابهجا کنند، آنهم بدون نیاز به ثبتنام، احراز هویت یا پرداخت هزینههای سنگین. فقط کافی است کیف پول دیجیتال خودتان را به این سایت وصل کنید و خیلی راحت خریدوفروش انجام دهید.
اما چرا اسمش پنکیک سواپ است؟ چون سازندگان این صرافی غیرمتمرکز میخواستند نامی بامزه و دوستانه انتخاب کنند تا فضای خشک و فنی دنیای کریپتو را کمی دلپذیرتر کنند! در این مقاله، ما قصد داریم همه چیز را درباره پنکیک سواپ به زبان ساده توضیح دهیم. از اینکه دقیقا پنکیک سواپ چیست و چه کاری انجام میدهد تا اینکه چرا اینقدر محبوب شده و چگونه شما هم میتوانید از آن استفاده کنید.
پیشنهاد مطالعه: هرآنچه که در مورد صرافی ارز دیجیتال باید بدانید!
پنکیک سواپ چگونه کار میکند؟
برای اینکه بفهمیم پنکیک سواپ چگونه کار میکند، اول باید با یک مفهوم خیلی مهم آشنا شویم: صرافی غیرمتمرکز یا DEX. بر خلاف صرافیهای معمولی که باید در آنها حساب باز کنید، احراز هویت انجام دهید و از طریق واسطهها خرید و فروش کنید، پنکیک سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است؛ یعنی همه چیز بدون واسطه، مستقیم و خودکار انجام میشود. در پنکیک سواپ، خریدوفروش ارزهای دیجیتال با کمک چیزی به نام «استخر نقدینگی» انجام میشود. اما استخر نقدینگی پنکیک سواپ چیست؟ بیایید با یک مثال ساده توضیح بدهیم.
فرض کنید شما و دوستتان هر کدام مقداری ارز دیجیتال دارید. برای مثال، یکی از شما BNB دارد و دیگری USDT. شما هر دو این ارزها را داخل یک «استخر» میریزید. حالا وقتی فرد سومی بیاید و بخواهد BNB را با USDT عوض کند، به جای اینکه دنبال کسی بگردد که دقیقا همان معامله را برعکس انجام دهد، از این استخر استفاده میکند. این باعث میشود معاملات خیلی سریع و آسان انجام شوند. پشت صحنه این تبادل، یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) است. این قراردادها مانند برنامههای خودکار عمل میکنند و همه چیز را دقیق و بدون دخالت انسان انجام میدهند.
به همین دلیل، پنکیک سواپ همیشه فعال است، بدون تعطیلی، بدون نیاز به مدیر، و بدون اینکه کسی بتواند جلوی کارش را بگیرد. کاربران فقط کافیست کیف پول دیجیتال خود مثل متامسک یا تراست والت را به سایت پنکیک سواپ وصل کنند. بعد از آن میتوانند ارزهای مختلف را با هم مبادله کرده، در استخرهای نقدینگی سرمایهگذاری و حتی سود دریافت کنند. بهطور خلاصه، پنکیک سواپ مانند یک بازار خودکار عمل میکند که در آن همه میتوانند معامله کنند، آن هم بدون نیاز به هیچ واسطهای. تمام این فرآیند توسط تکنولوژی بلاکچین و قراردادهای هوشمند پشتیبانی میشود و همین موضوع باعث میشود کارکردش هم ساده باشد و هم امن. البته فعالیت در پنکیک سواپ برای کاربران مستقر در داخل کشور ایران میتواند دردسرساز باشد؛ چرا که امکانات این صرافی مطابق با قوانین تحریم ایالات متحده آمریکا به طور رسمی برای کاربران ایرانی مهیا نیست.
ویژگیهای اصلی پنکیک سواپ
پنکیک سواپ فقط یک صرافی ساده برای خریدوفروش ارز دیجیتال نیست. این صرافی غیرمتمرکز ویژگیهای زیادی دارد که آن را به یکی از محبوبترین ابزارهای دنیای دیفای (DeFi) تبدیل کرده است. در ادامه، با مهمترین قابلیتهای پنکیک سواپ آشنا میشوید:
استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools)
وقتی کسی بخواهد ارزی را با ارز دیگری عوض کند، پنکیک سواپ از «استخر نقدینگی» استفاده میکند. استخر یعنی جایی که افراد داوطلب، ارزهای دیجیتالشان را در آن میریزند تا دیگران بتوانند با آنها معامله کنند. در عوض، این افراد بهعنوان پاداش، کارمزد دریافت میکنند. برای مثال شما میتوانید مقداری BNB و USDT در یک استخر بریزید و از تراکنشهایی که در این استخر انجام میشود، سود ببرید.
استیکینگ (Staking) و ییلد فارمینگ (Yield Farming)
این دو روش، مثل سرمایهگذاری هستند. در استیکینگ، شما ارز دیجیتال خود را قفل میکنید و در ازای آن، سود دریافت میکنید. در ییلد فارمینگ، شما ارزها را در استخرهای خاصی قرار میدهید تا با ترکیبی از ارزها و قراردادهای هوشمند، درآمد بیشتری به دست بیاورید. این روشها به افراد کمک میکند بدون خریدوفروش دائم، از ارزهایشان سود بگیرند.
لاتاری (Lottery)
یکی از سرگرمکنندهترین ویژگیهای پنکیک سواپ «لاتاری» است. کاربران میتوانند با خرید بلیطهای دیجیتالی، در قرعهکشی شرکت کنند و برنده جوایز ارز دیجیتال شوند. این ویژگی، جنبهای سرگرمکننده به این پلتفرم میدهد.
NFTها (توکنهای غیرقابل تعویض)
پنکیک سواپ بخشی برای NFTها دارد. NFTها نوع خاصی از ارز دیجیتال هستند که هر کدام ویژگی منحصربهفرد خود را دارند. کاربران میتوانند NFTهای خاصی را بخرند، بفروشند یا حتی آنها را به بازیهای مختلف وصل کنند.
عرضه اولیه فارمینگ (IFO)
IFO مخفف Initial Farm Offering است. این ویژگی برای کسانی است که میخواهند در پروژههای جدید ارز دیجیتال خیلی زود سرمایهگذاری کنند. شما میتوانید با ارزهایی مثل CAKE در عرضههای اولیه شرکت کنید و توکن پروژههای جدید را با قیمت پایینتر بخرید.
“پنکیک سواپ یک دنیای کامل از امکانات مالی دیجیتال است. از خریدوفروش ساده گرفته تا سرمایهگذاری، قرعهکشی، NFT و شرکت در پروژههای نوپا؛ همه چیز در این پلتفرم در دسترس شماست، آن هم بدون نیاز به واسطه یا دانش فنی پیچیده.
مزایا و معایب پنکیک سواپ
پنکیک سواپ مثل هر ابزار یا تکنولوژی دیگری، هم مزایایی دارد و هم از معایبی رنج میبرد. اگر میخواهید از این پلتفرم استفاده کنید، خوب است که اول مزایا و معایبش را بشناسید تا بتوانید با آگاهی کامل تصمیم بگیرید. در این بخش به زبان ساده همه چیز را توضیح میدهیم.
مزایای پنکیک سواپ
از مزایای پنکیک سواپ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بدون نیاز به ثبتنام یا احراز هویت (KYC): شما میتوانید بدون اینکه اطلاعات شخصی بدهید یا حساب کاربری بسازید، فقط با وصلکردن کیف پول خود مثل تراست ولت یا متامسک وارد معامله شوید.
- غیرمتمرکز بودن: پنکیک سواپ تحت کنترل یک نهاد خاص نیست؛ یعنی هیچ بانک یا دولتی نمیتواند وسط کار بیاید و حساب شما را ببندد.
- در دسترس بودن امکانات متنوع: از خریدوفروش ارزهای دیجیتال گرفته تا استیکینگ، ییلد فارمینگ، NFT، لاتاری و حتی عرضه اولیه پروژهها (IFO) همهچیز در یک پلتفرم جمع شده است.
- کارمزد کم و سرعت بالا: پنکیک سواپ روی بلاکچین بایننس اسمارت چین (BSC) کار میکند. این شبکه نسبت به اتریوم، هم ارزانتر است و هم سریعتر.
- درآمدزایی غیرفعال: شما میتوانید با قرار دادن ارزهایتان در استخرها یا از طریق استیک کردن، بدون معامله دائم هم سود بگیرید.
پیشنهاد مطالعه: مفاهیم دنیای کریپتو را اینجا یاد بگیرید!
معایب پنکیک سواپ
در صرافی پنکیک سواپ معایب زیر دیده میشود:
- تحریم کاربران ایرانی: پنکیک سواپ بهطور مستقیم کاربران ایرانی را تحریم نکرده، اما چون با فناوریهایی مثل Infura یا WalletConnect کار میکند، این واسطهها ممکن است به کاربران با آیپی ایران خدمات ندهند. بنابراین برای استفاده از این پلتفرم، باید از ابزارهای تغییر آیپی استفاده کنید، در غیر این صورت ممکن است با پیام خطا یا عدم دسترسی مواجه شوید.
- ریسک بالای پروژهها و توکنها: در پنکیک سواپ هر کسی میتواند توکن بسازد و آن را برای فروش بگذارد. بعضی از این توکنها ممکن است کلاهبرداری باشند یا بعد از مدتی ارزششان را از دست بدهند.
- نیاز به دقت بالا در تراکنشها: چون معاملات غیرقابل برگشت هستند، اگر اشتباه کنید یا آدرس اشتباهی را وارد کنید، راه برگشتی وجود ندارد. این موضوع برای تازهکارها میتواند استرسزا باشد.
- نبود پشتیبانی مستقیم: اگر مشکلی برایتان پیش بیاید، نمیتوانید مثل صرافیهای متمرکز با بخش پشتیبانی تماس بگیرید. باید در انجمنها یا سایتهای مرتبط دنبال راهحل بگردید.
“پنکیک سواپ یک ابزار فوقالعاده برای کسانی است که میخواهند بدون واسطه وارد دنیای دیفای شوند. اما استفاده از آن نیاز به دقت، اطلاعات اولیه و رعایت نکات امنیتی دارد؛ به خصوص برای کاربران ایرانی که باید مراقب تحریمها و محدودیتهای فنی باشند.
آموزش گام به گام استفاده از پنکیک سواپ
با دستورالعمل زیر شما میتوانید به راحتی از پنکیک سواپ استفاده کنید:
گام اول) ابتدا وارد وبسایت رسمی پنکیک سواپ شوید. سپس از منوی بالای صفحه روی Connect Wallet کلیک کنید تا آدرس کیف پول خود را بتوانید به صرافی پنکیک سواپ متصل کنید. اگر ولت یا کیف پول دیجیتالی ندارید، باید ابتدا این کیف پول را به واسطه نرمافزارهایی مانند متامسک (Meta mask) یا تراست ولت (Trust Wallet) ایجاد کنید.
گام دوم) پس از اتصال ولت به پنکیک سواپ، روی منوی Trade کلیک کرده و سپس Liquidity را انتخاب کنید. در صفحه لیکوئیدیتی حالا باید گزینه Add Liquidity را انتخاب کرده و سپس جفت ارز مد نظر که قصد واریز دارید را انتخاب کنید. در نظر داشته باشید که شما باید هر دو توکن انتخابی را با نسبت مد نظرتان به حساب صرافی واریز کنید.
گام سوم) حالا از شما خواسته میشود تراکنش مورد نظر را به واسطه ولت خود انجام دهید. پس از انجام موفقیت آمیز تراکنش، حالا شما جفت ارز خود را در صرافی دارید. شما به واسطه انجام این کار، توکنهای Liquidity Provider یا به اختصار LP به دست میآورید. شما میتوانید با نگه داشتن این توکنها، توکن Cake را دریافت کنید که توکن بومی پلتفرم پنکیک سواپ محسوب میشود.
کارمزدها در پنکیک سواپ
یکی از چیزهایی که برای هر کسی که میخواهد در دنیای ارز دیجیتال فعالیت کند مهم است، کارمزدهاست. کارمزد یعنی مقداری پول (یا ارز دیجیتال) که هنگام انجام معامله یا استفاده از خدمات، از شما گرفته میشود. در پنکیک سواپ هم مثل هر صرافی دیگری، کارمزد وجود دارد؛ اما میزان آن چقدر است و به چه چیزهایی مربوط میشود؟
وقتی شما یک ارز دیجیتال را با ارز دیگری در پنکیک سواپ عوض میکنید (برای مثال BNB را با USDT) سیستم از شما ۰.۲۵درصد از مبلغ معامله را به عنوان کارمزد برمیدارد. این یعنی اگر معامله شما ۱۰۰ دلار باشد، فقط ۲۵ سنت به عنوان کارمزد پرداخت میکنید. این رقم نسبت به خیلی از صرافیهای دیگر کم محسوب میشود.
اما شاید برایتان سوال شود که این کارمزد کجا میرود؟ کارمزد پنکیک سواپ در واقع به سه بخش تقسیم میشود:
- ۰.۱۷درصد به کسانی میرسد که نقدینگی (Liquidity) را فراهم کردهاند.
- ۰.۰۳درصد برای خرید و سوزاندن توکن CAKE استفاده میشود.
- ۰.۰۵درصد به خزانه پنکیک سواپ و توسعه سیستم تعلق میگیرد.
شما باید علاوه بر کارمزد پنکیک سواپ، هزینهای هم برای استفاده از شبکهی بلاکچینی بپردازید. چون پنکیک سواپ روی بایننس اسمارت چین (BSC) اجرا میشود، هزینهی تراکنشها نسبت به شبکههایی مثل اتریوم خیلی پایینتر محسوب میشود. در بیشتر موارد، کارمزد شبکه چیزی بین ۰.۰۵ تا ۰.۳ دلار است که واقعا مبلغ کمی به حساب میآید.
اگر در زمانهایی که ترافیک شبکه بالاست معامله کنید، ممکن است کارمزدها کمی افزایش پیدا کند، ولی همچنان ارزانتر از شبکههایی مثل اتریوم هستند. همچنین، هنگام استیک کردن یا خارج کردن سرمایه از فارم یا استخر هم باید مقدار کوچکی کارمزد شبکه پرداخت کنید. کاربران ایرانی ممکن است به دلیل تحریمها، برای تایید تراکنش یا اتصال کیف پول، به ابزار تغییر IP نیاز داشته باشند.
پنکیک سواپ با داشتن کارمزدهای پایین، به ویژه در مقایسه با صرافیهای متمرکز یا پلتفرمهایی که روی اتریوم هستند، یکی از اقتصادیترین گزینهها برای خرید، فروش و سرمایهگذاری در دنیای دیفای به شمار میآید.
پیشنهاد مطالعه: در مورد کارمزدهای ارز دیجیتال چه میدانید؟
مقایسه پنکیک سواپ با سایر DEXها
در دنیای ارز دیجیتال، صرافیهای غیرمتمرکز که به آنها DEX گفته میشود، مثل مغازههایی هستند که بدون مدیر یا صاحب مغازه کار میکنند. همه چیز به صورت خودکار انجام میشود و هیچ کسی اطلاعات شخصی را از شما نمیخواهد. پنکیک سواپ یکی از محبوبترین دکسها محسوب میشود، اما آیا از بقیه بهتر است؟ در ادامه پنکیک سواپ با چند دکس معتبر مقایسه میشود:
مقایسه پنکیک سواپ با یونی سواپ (Uniswap)
یونیسواپ روی شبکه اتریوم کار میکند، در حالی که پنکیک سواپ روی بایننس اسمارت چین (BSC) است؛ به همین دلیل، کارمزدهای یونیسواپ به طور معمول بیشتر است، چون هزینهی تراکنش در اتریوم بالاست. از طرف دیگر، یونیسواپ قدمت بیشتری دارد و پروژههای بزرگتری در آن لیست شدهاند، ولی پنکیک سواپ برای کاربران معمولی و کسانی که دنبال کارمزد پایینتر هستند، انتخاب بهتری محسوب میشود.
مقایسه پنکیک سواپ با سوشی سواپ (SushiSwap)
سوشیسواپ هم یک DEX معروف دیگر تلقی میشود که از یونیسواپ الگوبرداری شده است. برخلاف یونیسواپ، سوشیسواپ روی چندین شبکه مختلف فعالیت میکند (اتریوم، آوالانچ، پالیگان و غیره)، اما پنکیک سواپ تمرکزش بیشتر روی بایننس اسمارت چین است. از نظر طراحی و تجربه کاربری، پنکیک سواپ محیط شادتری دارد و امکاناتی مثل لاتاری و NFT هم به آن اضافه شدهاند که در سوشیسواپ وجود ندارند.
ویژگی | پنکیک سواپ | یونی سواپ | سوشی سواپ |
شبکه اصلی | BSC | اتریوم | اتریوم و چند شبکه دیگر |
کارمزد تراکنش | کم (۰.۲۵ درصد) | نسبتا بالا (۰.۳ درصد + گس فی بالا) | مشابه به یونی سواپ |
سرعت انجام معاملات | بالا | پایینتر به دلیل شلوغی اتریوم | متوسط |
امکانات جانبی | NFT، لاتاری، IFO | فقط سواپ و تامین نقدینگی | فارمینگ و استیکینگ |
“ اگر تازهکار هستید یا به دنبال کارمزدهای پایین و امکانات سرگرمکننده مثل لاتاری و NFT هستید، پنکیک سواپ گزینه مناسبی تلقی میشود، اما اگر دنبال پروژههای خیلی بزرگ یا خاص هستید که فقط روی شبکه اتریوم هستند، شاید یونیسواپ انتخاب بهتری باشد.
آینده پنکیک سواپ و دیفای
در سالهای اخیر، دیفای تحولی بزرگ در دنیای ارز دیجیتال ایجاد کرده است. دیگر برای خرید، فروش یا سرمایهگذاری، نیاز نیست به بانک یا کارگزاری مراجعه کنیم. فقط کافیست یک کیف پول دیجیتال داشته باشیم و به صرافیهای غیرمتمرکز مثل پنکیک سواپ متصل شویم. این سادگی، سرعت و عدم نیاز به احراز هویت، باعث شده محبوبیت دیفای به خصوص در کشورهایی مثل ایران بیشتر شود.
پنکیک سواپ با ارائه خدمات متنوع مانند سواپ ارزها، استیکینگ، ییلد فارمینگ، لاتاری، NFT و عرضه اولیه توکنها (IFO)، نشان داده که فقط یک صرافی ساده نیست؛ بلکه یک اکوسیستم کامل مالیست. همین تنوع خدمات باعث شده کاربران بیشتری به آن جذب شوند. همچنین به دلیل استفاده از شبکهی بایننس اسمارت چین، کارمزدها در این پلتفرم بسیار پایینتر از رقبایی مثل یونیسواپ هستند.
آینده دیفای بهطور کلی روشن به نظر میرسد. هر چه افراد بیشتری به مزایای حذف واسطهها و کنترل بیشتر بر داراییهایشان پی ببرند، علاقه به استفاده از پلتفرمهای دیفای بیشتر خواهد شد. اگر پنکیک سواپ بتواند همزمان با حفظ امنیت، تجربه کاربری ساده و جذابتری ارائه دهد و تحریمها را بهتر دور بزند، میتواند در آینده هم یکی از بازیگران اصلی دیفای باقی بماند. در مجموع، پنکیک سواپ نه تنها بخشی از حال دیفای محسوب میشود، بلکه میتواند یکی از ستونهای آیندهی آن هم باشد.
نوشته پنکیک سواپ چیست؟ اولین بار در بلاگ آبانتتر. پدیدار شد.