تراکنش آفچین (Off Chain) معاملاتی هستند که خارج از بلاکچین اصلی انجام میشوند. این نوع تراکنشها میتوانند از طریق لایه دوم، زنجیره‌های جانبی (Sidechains) یا حتی توافقات خصوصی پردازش شوند و معمولا با هدف کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت و بهبود مقیاس‌پذیری صورت می‌گیرند. در مقابل، تراکنش آنچین (On-chain) مستقیما روی بلاکچین اصلی ثبت و پردازش میشود که امنیت و شفافیت بیشتری دارد اما ممکن است هزینه و زمان پردازش بالاتری داشته‌باشد.
تراکنش آفچین به چه تراکنش هایی گفتهمیشود؟
به بیان ساده، تراکنشهای بلاکچین معمولا شامل انتقال ارزش بین ۲ طرف هستند که در بلاکها ثبت میشوند. در برخی موارد اما پردازش این تراکنشها روی زنجیره اصلی میتواند کُند و پرهزینه باشد. برای حل این مشکل، تراکنشهای آفچین (Off Chain) معرفی شدهاند که خارج از بلاکچین اصلی پردازش میشوند.
تراکنشهای آفچین میتوانند به روشهای مختلفی انجام شوند، از جمله لایه دوم (Layer 2) ، مانند شبکه لایتنینگ بیت‌کوین یا رول‌آپ‌های اتریوم که تراکنشها را خارج از زنجیره اصلی پردازش کرده و در نهایت اطلاعات را به بلاکچین ارسال میکنند.
زنجیره‌های جانبی (Sidechains) یکی دیگر از این راهکارهای آفچین به شمار می‌روند؛ ساید چین‌ها، زنجیره‌هایی محسوب میشوند که به بلاکچین اصلی متصل هستند اما قوانین پردازش جداگانه‌ای دارند.
مراکز ثبت متمرکز نیز از دیگر موارد است. مانند تراکنش‌هایی که در صرافی‌های متمرکز انجام میشود و فقط در صورت برداشت دارایی روی بلاکچین اصلی ثبت میشود.
افزون بر آن، ۲ طرف میتوانند تراکنش را به‌صورت توافقی انجام دهند بدون اینکه مستقیما روی بلاکچین ثبت شود؛ به این روش، توافقات خصوصی گفته میشود.
تراکنشهای آفچین معمولا برای کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت پردازش و بهبود مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاک‌چینی به کار می‌روند.
تفاوت تراکنشهای آنچین و آفچین در چیست؟
تراکنشهای آنچین (On-chain) در دفتر کل توزیعشده بلاکچین ثبت میشوند و توسط اعتبارسنجها (ماینرها یا ولیدیتورها بسته به نوع بلاکچین) تایید میشوند. از آنجا که همه چیز در داخل زنجیره رخ میدهد، جزئیات تراکنش به‌طور دائمی در بلاکچین ثبت شده و برای عموم قابل مشاهده است؛ موضوعی که باعث امنیت بالا و عدم قابلیت تغییر تراکنش میشود.
با توجه به حجم بالای تراکنشها، پردازش آنچین ممکن است زمان‌بر و پرهزینه باشد، زیرا کاربران باید منتظر بمانند تا تراکنش آنها در یک بلاک گنجانده و تایید شود. به همین دلیل، بسیاری از کاربران به‌دنبال روشهای جایگزین مانند تراکنشهای آفچین (Off Chain) هستند.
تراکنشهای آفچین (Off Chain) خارج از بلاکچین اصلی انجام میشوند و بسته به نوع آن، میتوانند تقریبا آنی و کم‌هزینه باشند. از آنجا که این تراکنشها مستقیما روی بلاکچین ثبت نمی‌شوند، میتوانند حریم خصوصی بیشتری ارائه دهند.
نگاهی به انواع روشهای اجرای تراکنشهای آفچین
تراکنشهای آفچین (Off Chain) که خارج از شبکه بلاکچین انجام میشوند، میتوانند به روشهای مختلفی اجرا شوند. یکی از این روش‌ها استفاده از شبکه‌های پرداخت لایه دوم مانند شبکه لایتنینگ بیت‌کوین است که تراکنشهای همتا به همتا را سریع‌تر و ارزان‌تر پردازش می‌کند و تنها در صورت نهایی‌سازی، اطلاعات را به بلاکچین اصلی ارسال می‌کند.
روش رایج دیگر، انجام تراکنشها در حساب‌های متمرکز مانند صرافی‌های متمرکز (CEX) است. در این روش، دارایی کاربران در سرورهای داخلی صرافی ذخیره شده و جابه‌جایی بین حساب‌ها بدون نیاز به ثبت روی بلاکچین انجام میشود. این روش، هزینه‌های تراکنش را کاهش میدهد اما به اعتماد به صرافی نیاز دارد.
برخی پلتفرم‌های P2P مانند بایننس نیز امکان معامله مستقیم کاربران را فراهم میکنند. در این روش، کاربران میتوانند از روشهای پرداخت خارج از زنجیره مانند انتقال بانکی یا پرداخت نقدی برای انجام تراکنش استفاده کنند اما این معاملات همچنان به یک نهاد واسط برای هماهنگی و تضمین امنیت نیاز دارند.
با توجه به مزایای کاهش هزینه، افزایش سرعت و بهبود حریم خصوصی، تراکنشهای آفچین محبوبیت زیادی دارند. با این حال، پروژه‌هایی مانند سولانا تلاش دارند مقیاس‌پذیری بلاکچینهای آنچین را افزایش و هزینه تراکنشها را کاهش دهند. این اقدام باعث میشود تا کاربران بدون نیاز به روشهای آفچین بتوانند با سرعت و هزینه پایین‌تری تراکنش انجام دهند.
مزایای تراکنشهای آفچین چیست؟
تراکنش آفچین (Off Chain) چندین مزیت دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
سرعت بالاتر: این تراکنشها معمولا سریع‌تر از تراکنشهای درونزنجیرهای انجام میشوند زیرا نیازی به تایید در بلاکچین اصلی ندارند.
هزینه کمتر: از آنجا که پردازش خارج از بلاکچین انجام میشود، کارمزدها کاهش می‌یابد.
بهبود حریم خصوصی: برخی روشهای آفچین، مانند شبکه لایتنینگ بیت‌کوین یا تراکنشهای خصوصی بین کاربران، میتوانند اطلاعات تراکنش را از دید عموم پنهان کنند. با این حال، در روش‌هایی که به واسطه‌ها وابسته هستند، مانند صرافی‌های متمرکز، سطح حریم خصوصی ممکن است محدود باشد.
مقیاس‌پذیری بهتر: تراکنشهای آفچین میتوانند تراکم بلاکچین را کاهش داده و باعث افزایش ظرفیت پردازش شبکه شوند. این ویژگی به بلاک‌چین‌هایی که با افزایش تعداد کاربران روبه‌رو هستند، کمک می‌کند عملکرد بهتری داشته‌باشند.
روشهای آفچین مزایای زیادی دارند اما انتخاب روش مناسب به نوع نیاز کاربر، میزان اعتماد به طرف مقابل و سطح امنیت مورد نظر بستگی دارد.
مروری بر معایب و چالشهای تراکنشهای آفچین
مانند هر راهکار دیگری، تراکنشهای آفچین نیز در کنار مزایایی که دارند، با معایبی نیز همراه هستند که در ادامه به آنها نیز اشاره میکنیم.
چالش تغییرناپذیری: در بلاکچینهای عمومی، تراکنشها تغییرناپذیرند اما در برخی راهکارهای آفچین، تغییرناپذیری به میزان امنیت و اعتبارسنجی آن شبکه وابسته است. اگر این سیستم‌ها به درستی طراحی نشده باشند، ممکن است خطر تغییر یا لغو تراکنشها افزایش یابد.
ریسک‌های امنیتی: سطح امنیت در تراکنشهای آفچین به روش پیاده‌سازی بستگی دارد. برخی از این راهکارها (مانند کانال‌های پرداخت) امنیت بالایی دارند اما در برخی دیگر، مانند توافقات خصوصی یا تراکنشهای وابسته به واسطه‌ها، خطرات بیشتری وجود دارد.
ریسک طرف مقابل: در بسیاری از تراکنشهای آفچین، کاربران باید به یک واسطه، صرافی یا شبکه لایه دوم اعتماد کنند. این موضوع ریسک کلاهبرداری، دستکاری یا سوءاستفاده را افزایش میدهد.
تاخیر ثبت در بلاکچین: در برخی روشهای آفچین، ثبت نهایی تراکنش در بلاکچین اصلی با تاخیر انجام میشود. اگر این تاخیر طولانی شود یا به‌درستی مدیریت نشود، ممکن است امکان سوءاستفاده، تناقض در مالکیت یا مشکلات هماهنگی ایجاد شود.
تراکنشهای آفچین راهکاری موثر برای کاهش هزینه و افزایش سرعت هستند اما کاربران باید ریسک‌های امنیتی و اعتماد به واسطه‌ها را در نظر بگیرند.
بررسی کاربردهای تراکنشهای آفچین
تراکنشهای آنچین و آفچین (Off Chain) نقشهای حیاتی در اکوسیستم ارزهای دیجیتال ایفا میکنند و برای نیازها و سناریوهای مختلف کاربران طراحی شدهاند. تراکنشهای درونزنجیرهای برای موقعیتهایی که نیاز به امنیت قوی و تغییرناپذیری دارند، ضروری هستند و شفافیت در آنها اهمیت بالایی دارد. این نوع تراکنشها برای معاملات پرریسک و با ارزش بالا که نیاز به حداقل‌سازی خطر تقلب دارند، مناسب است. در مقابل، تراکنش آفچین (Off Chain) در شرایطی که سرعت و هزینه پایین اهمیت دارد، برتری پیدا می‌کند. این نوع تراکنشها برای معاملات کوچک‌تر و روزمره، مانند خریدهای روزانه که کارمزدهای بالا و زمان پردازش طولانی تراکنشهای درونزنجیرهای مناسب نیستند، ایده‌آل محسوب میشوند.
نمونههای عملی تراکنشهای آفچین
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) تراکنشها را به صورت خارج از زنجیره و از طریق ایجاد کانال بین کاربران پردازش می‌کند. این کانال به کاربران اجازه میدهد تا چندین تراکنش را بدون پرداخت کارمزد برای هر تراکنش انجام دهند. هنگامی که کانال بسته میشود، تمام تراکنشهای انجام‌شده در آن خلاصه شده و به صورت یک تراکنش واحد به شبکه بیت‌کوین ارسال میشوند.
نگاهی نهایی به تراکنشهای آفچین (Off Chain)
تراکنشهای آفچین (Off Chain) به تراکنشهای ارز دیجیتالی گفته میشود که خارج از بلاکچین اصلی و توسط شبکهای دیگر پردازش میشوند. این تراکنشها زمانی که شرایط خاصی برقرار باشد، توسط شبکه به بلاکچین اصلی ارسال میشوند. چنین رویکردی، بار کاری بلاکچین اصلی را کاهش داده و کارمزد تراکنشها را پایین می‌آورد اما در مقابل، خطراتی همچون ریسک طرف مقابل و حملات احتمالی هکرها به شبکه ثانویه را به همراه دارد.
سوالات متداول درباره تراکنش آفچین
- تفاوت تراکنشهای درونزنجیرهای و آفچین (Off Chain) چیست؟
تراکنشهای درونزنجیرهای مستقیما روی بلاکچین ثبت و پردازش میشوند که امنیت و شفافیت بیشتری ارائه می‌دهند، اما معمولا سرعت کمتر و هزینه‌های بیشتری را به همراه دارند. در مقابل، تراکنشهای آفچین (Off Chain) خارج از بلاکچین انجام میشوند و سرعت و هزینه کمتری دارند.
- منظور از «درونزنجیرهای» در دنیای ارزهای دیجیتال چیست؟
اصطلاح درونزنجیرهای به هر نوع تراکنش یا فعالیتی اشاره دارد که مستقیما روی شبکه بلاکچین پردازش و ثبت میشود. این تراکنشها به‌طور دائم در دفتر کل توزیعشده ذخیره شده و شفافیت، غیرقابل تغییر بودن و امکان تایید را فراهم میکنند.
- تراکنش درونزنجیرهای چیست؟
تراکنش درونزنجیرهای به تراکنشی گفته میشود که به‌طور مستقیم روی بلاکچین پردازش و به‌صورت دائمی ثبت میشود. این نوع تراکنشها توسط اعتبارسنجها یا ماینرهای شبکه تایید میشوند و شفافیت، غیرقابل‌تغییر بودن و امنیت بالایی را فراهم میکنند.
منبع ompfinex
