لورس :تاثیر جنگ بر بازار ارزهای دیجیتال؛ بررسی تاثیر منازعات نظامی بر نوسانات و رفتار بازار ارزهای دیجیتال

به گزارش مجله خبری ارزهای دیجیتال لورس :

در دهه‌ گذشته، ارزهای دیجیتال از یک پدیده‌ فنی و تجربی به یکی از پرچالش‌ترین موضوعات اقتصادی و سیاسی جهان تبدیل شده‌اند. با رشد سریع بازار رمزارزها، وابستگی سیستم‌های مالی سنتی به آنچه «دارایی‌های دیجیتال» خوانده می‌شود، روز به روز بیشتر شده است. در این میان، رابطه‌ای تنگاتنگ میان تحولات سیاسی، تصمیمات دولت‌ها و رفتار بازار ارزهای دیجیتال شکل گرفته است؛ رابطه‌ای که در شرایط بحرانی، به ‌ویژه در زمان جنگ و درگیری‌های نظامی، به‌ طرز قابل توجهی خود را نشان می‌دهد.

در واقع، هر رویداد سیاسی می‌تواند نقش کلیدی را در تغییر مسیر بازار کریپتو ایفا کند. از اعمال تحریم‌ها گرفته تا نوسانات ارزش پول ملی، همگی عواملی هستند که به طور مستقیم بر انگیزه‌های ورود یا خروج سرمایه‌گذاران به بازار رمزارز تاثیر می‌گذارند. برای نمونه، در کشوری که با خطر تورم شدید یا بی‌ثباتی بانکی مواجه است، بسیاری از شهروندان به ‌دنبال دارایی‌هایی هستند که تحت کنترل مستقیم دولت نباشند؛ اینجاست که رمزارزها به‌ عنوان گزینه‌ای جذاب مطرح می‌شوند.

از سوی دیگر، برخی دولت‌ها برای مقابله با دور زدن تحریم‌ها یا فرارهای مالیاتی، سیاست‌هایی سخت‌گیرانه در قبال رمزارزها اتخاذ کرده‌اند. به عبارت دیگر، در فضای ژئوپولیتیکی فعلی، تاثیر سیاست و درگیری‌های نظامی بر بازار ارزهای دیجیتال، دیگر فقط یک احتمال نیست، بلکه واقعیتی اثبات‌شده است. در ادامه این مقاله، بررسی خواهیم کرد که چگونه جنگ‌ها، تنش‌های بین‌المللی و تصمیمات حکومتی بر نوسانات بازار کریپتو تاثیر می‌گذارند و چه پیامدهایی برای سرمایه‌گذاران به همراه دارند.

چرا ارزهای دیجیتال در شرایط بحرانی اهمیت پیدا می‌کنند؟

در شرایط بحرانی – از جمله جنگ، تحریم‌های بین‌المللی، سقوط نظام بانکی یا فروپاشی اقتصادی – رفتار مردم و سرمایه‌گذاران به ‌سمت گزینه‌هایی متمایل می‌شود که امن، سریع، مستقل و قابل ‌اتکا باشند. ارزهای دیجیتال دقیقا در همین بستر اهمیت پیدا می‌کنند و تبدیل به جایگزینی برای ابزارهای سنتی مالی می‌شوند؛ ابزاری که نه به دولت‌ها وابسته است و نه به سیستم‌های بانکی سنتی.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رمزارزها، غیرمتمرکز بودن آن‌هاست؛ یعنی هیچ دولت یا بانک مرکزی نمی‌تواند دارایی شما را مصادره یا مسدود کند. در زمان جنگ یا بحران‌های سیاسی، این مزیت می‌تواند حیاتی باشد؛ برای مثال، در مواقعی که شهروندان دسترسی به بانک‌ها ندارند یا انتقال پول در سطح بین‌المللی دچار مشکل شده، ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین یا تتر به ‌راحتی می‌توانند جایگزین سیستم‌های سنتی شوند.

ویژگی دوم، سرعت و سهولت انتقال بین‌المللی است. در شرایطی که حواله‌کردن پول ممکن است روزها طول بکشد یا توسط نهادهای نظارتی متوقف شود، ارزهای دیجیتال می‌توانند در عرض چند دقیقه بین دو نقطه از جهان جابه‌جا شوند، بدون نیاز به واسطه. این قابلیت در شرایط بحران، به‌ ویژه برای مهاجران، پناهجویان و مردمی که در کشورهایی با محدودیت مالی زندگی می‌کنند، بسیار کاربردی محسوب می‌شود. همچنین نباید نقش رمزارزها را در حفظ ارزش دارایی در برابر تورم شدید نادیده گرفت. در کشورهایی که واحد پول ملی به ‌سرعت بی‌ارزش می‌شود، رمزارزها می‌توانند به ‌عنوان یک پناهگاه مالی عمل کنند.

“رمزارزها در دوران بحران از جنبه امنیت، کنترل فردی، انتقال آزاد سرمایه و حفظ ارزش، جایگاهی منحصربه‌فرد پیدا می‌کنند؛ موضوعی که به ‌وضوح نشان‌دهنده‌ تاثیر جنگ بر بازار ارزهای دیجیتال و علت افزایش توجه به آن‌ها در شرایط بحرانی است.

واکنش بازار کریپتو به جنگ‌های گذشته

به طور کلی، هم‌زمان یا قبل از جنگ‌ها و تنش‌های بزرگ در مقیاس بین‌المللی، بازار ارزهای دیجیتال دست‌خوش تغییرات منفی می‌شود. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین تنش‌ها در گذشته اشاره می‌شود:

حمله روسیه به اوکراین (فوریه ۲۰۲۲)

با آغاز تهاجم، بازار رمزارزها فورا واکنش نشان داد؛ بیت‌کوین بیش از ۱۰ درصد سقوط کرد و آلت‌کوین‌ها تا ۲۰ درصد کاهش قیمت را تجربه کردند. اما جالب آن‌ که بازار به ‌سرعت بهبود یافت: تنها حدود یک هفته بعد، بیت‌کوین بازگشتی قوی داشت و حدود ۳۰ الی ۳۲ درصد رشد کرد تا به حدود ۴۵ هزار دلار برسد.
در این جنگ، رمزارزهای دیجیتال از ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها گرفته تا کانال جمع‌آوری کمک‌های مالی، نقش داشتند: اوکراین بیش از ۲۱۲ میلیون دلار کمک رمزارزی دریافت کرد؛ روس‌ها نیز با افزایش تقاضای خرید کریپتو با روبل برای حفظ سرمایه در برابر تحریم‌ها مواجه شدند.

تنش‌های خاورمیانه

به تازگی، هشدارها درباره تشدید درگیری میان ایران و اسرائیل یا ایالات متحده، موجب رفتار دوگانه در بازار شد. در برخی مقاطع، همانند زمانی که تنش‌های شدید به طور قابل توجه کاهش یافت، بیت‌کوین به‌ عنوان نمادی از ریسک‌پذیری، دوباره افزایش یافت؛ نمونه آن جهش ۳.۹ درصد در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵ پس از ثبات نسبی در تنش‌ها محسوب می‌شود، اما با شروع حملات بعدی، مجددا کاهش قیمت رخ داد؛ به ‌عنوان مثال کاهش بیت‌کوین به زیر ۱۰۳ هزار دلار پس از حملات اسرائیل به ایران.

جنگ‌های داخلی و تحریم‌های منطقه‌ای

در سال‌های اخیر و با شدت گرفتن تحریم‌ها در ایران، رمزارزها به‌عنوان راهی برای محافظت از دارایی‌ها و دور زدن محدودیت‌های بین‌المللی مطرح شده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، دولت ایران اقدامات قانونی برای توسعه استخراج رمزارزها و فناوری‌های رمزنگاری انجام داده تا کنترل مالی خود را حفظ کند. همچنین، حملات سایبری به صرافی‌ها، مانند نمونه‌ای که برای Nobitex رخ داد، نشان می‌دهد که جنگ‌های دیجیتال و نظامی می‌توانند تأثیر مستقیم بر نوسانات بازار کریپتو داشته باشند.

تجربه تاریخی نشان می‌دهد که تاثیر جنگ بر بازار کریپتو در کوتاه‌مدت نوسانات سنگین ناشی از ترس (FUD) یا هیجان (FOMO) ایجاد می‌کند، اما در میان‌مدت می‌تواند منجر به افزایش قیمت و تسریع پذیرش رمزارزها شود. نمونه اوکراین کاملا موید این دیدگاه است: یک سقوط سریع، سپس رشد قابل‌توجه و نقش فعال در پرداخت‌ها و تامین مالی نظامی و بشردوستانه. این واکنش دوگانه، موضوعی فراگیر در دیگر بحران‌ها نیز دیده شده و بیانگر جایگاه ویژه و چندوجهی کریپتو در زندگی معاصر است.

پیشنهاد مطالعه: ُسرمایه‌گذاری در زمان جنگ

افزایش تقاضا یا سقوط قیمت؟ بررسی رفتار دوگانه بازار در زمان جنگ

در زمان جنگ، بازار ارزهای دیجیتال با پدیده‌ای پیچیده و دوگانه مواجه می‌شود؛ افزایش تقاضای هم‌زمان با فروش شدید. این رفتار دوگانه، حاصل ترکیبی از عوامل روان‌شناختی، مالی و سیاسی است که سرمایه‌گذاران مختلف را به دو جهت متفاوت سوق می‌دهد. در واقع، تاثیر جنگ بر بازار کریپتو نه سیاه است و نه سفید؛ بلکه بستگی به موقعیت فرد، افق سرمایه‌گذاری، و برداشت او از آینده دارد.

چرا برخی سرمایه‌گذاران به سمت کریپتو می‌روند؟

به طور کلی می‌توان مهم‌ترین دلایل را در موارد زیر خلاصه کرد:

• ترس از فروپاشی نظام مالی سنتی: در زمان جنگ، بانک‌ها ممکن است محدودیت‌های برداشت اعمال کنند یا دچار اختلال شوند. همین مسئله، رمزارزها را به گزینه‌ای قابل اتکاتر برای حفظ ارزش تبدیل می‌کند.
• پوشش در برابر سقوط ارز ملی: در کشورهایی که ارزش پول ملی به ‌شدت کاهش پیدا می‌کند (مانند اوکراین یا لبنان)، بسیاری از مردم برای حفظ قدرت خرید خود به سمت بیت‌کوین، تتر یا سایر استیبل‌کوین‌ها می‌روند.
• نیاز به انتقال بین‌المللی سریع و بدون واسطه: در شرایطی که ارسال پول از طریق بانک‌ها کند یا غیرممکن است، رمزارزها به ابزار جایگزین تبدیل می‌شوند.
• ایده‌ بیت‌کوین به ‌عنوان «طلای دیجیتال»: برخی سرمایه‌گذاران بلندمدت، بیت‌کوین را مشابه طلا می‌دانند که در زمان بحران، نقش ذخیره‌ ارزش را ایفا می‌کند.

چرا برخی سرمایه‌گذاران از بازار خارج می‌شوند؟

به طور کلی می‌توان مهم‌ترین دلایل را در موارد زیر خلاصه کرد:

• افزایش ریسک‌گریزی: بسیاری از سرمایه‌گذاران نهادی یا خرد، در زمان جنگ به ‌طور کلی از دارایی‌های پرریسک خارج می‌شوند. بازار کریپتو به‌ دلیل نوسانات بالا، در این مواقع در اولویت فروش قرار می‌گیرند.
• نیاز فوری به نقدینگی: در شرایط جنگی، افراد ممکن است برای تامین هزینه‌های فوری مانند مهاجرت، درمان یا امنیت مالی، دارایی‌های خود را به طور سریع نقد کنند.
• ترس از ممنوعیت‌های دولتی یا تحریم‌ها: برخی نگران محدود شدن دسترسی به صرافی‌ها یا مسدود شدن حساب‌های رمزارزی خود هستند و ترجیح می‌دهند پیش از تشدید بحران، از بازار خارج شوند.
• تاثیر رسانه‌ها و شایعات: موج‌های فروش ناشی از اخبار منفی، می‌تواند اثر دومینویی بر رفتار عموم بگذارد و حتی کسانی که قصد فروش ندارند را نیز وادار به گرفتن تصمیم عجولانه کند.

“بازار کریپتو در زمان جنگ دقیقا همانند یک آینه عمل می‌کند؛ گروهی آن را فرصتی برای حفظ دارایی می‌بینند و گروهی آن را تهدیدی برای امنیت مالی. این رفتار دوگانه، باعث نوسانات شدید و گاهی غیرقابل پیش‌بینی می‌شود. به همین دلیل، تاثیر جنگ بر ارزهای دیجیتال نه ‌تنها وابسته به فاکتورهای اقتصادی، بلکه شدیدا تحت تاثیر احساسات و روان‌شناسی بازار است.

نقش بیت‌کوین به عنوان «طلای دیجیتال در زمان بحران»

در سال‌های اخیر، بیت‌کوین (BTC) بیش از هر رمزارز دیگری به ‌عنوان «طلای دیجیتال» شناخته شده است. این لقب تنها یک تشبیه شاعرانه نیست، بلکه منعکس‌کننده‌ نقشی است که بیت‌کوین در بسیاری از بحران‌های مالی، سیاسی و نظامی ایفا کرده است. اما سوال اصلی اینجاست که آیا بیت‌کوین واقعا می‌تواند مانند طلا نقش ذخیره ارزش را در زمان بحران ایفا کند؟ در ادامه، شباهت‌ها و تفاوت‌های بین این دو دارایی محبوب بررسی می‌شود.

شباهت‌های بیت‌کوین و طلا در زمان بحران

• عرضه محدود: یکی از مهم‌ترین دلایل ارزشمند بودن طلا، کمیابی طبیعی آن به شمار می‌رود. بیت‌کوین نیز با سقف عرضه ۲۱ میلیون واحد، ساختاری ضدتورمی دارد. این ویژگی باعث شده بسیاری از افراد عادی، آن را به ‌عنوان دارایی مقاوم در برابر کاهش ارزش پول ملی در نظر بگیرند.
• عدم وابستگی به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی: طلا یک دارایی مستقل از نظام مالی جهانی به حساب می‌آید. بیت‌کوین نیز با کمک از فناوری بلاک‌چین، به ‌صورت غیرمتمرکز عمل می‌کند و کنترل آن در دست هیچ نهاد مرکزی نیست.
• قابلیت حمل و نقل آسان‌تر از طلا: در حالی که طلا به‌ صورت فیزیکی نگهداری می‌شود و حمل آن دشوار است، بیت‌کوین کاملا دیجیتال بوده و تنها با داشتن کلید خصوصی قابل انتقال و استفاده است – مزیتی مهم در زمان فرار یا جابه‌جایی سریع.

تفاوت‌ها و چالش‌های بین بیت‌کوین و طلا در زمان بحران

• نوسانات شدید قیمت: برخلاف طلا که در بحران‌ها نوسانات کمتری دارد، بیت‌کوین همچنان با افت‌وخیزهای شدید مواجه است. این موضوع برای بسیاری از سرمایه‌گذاران محافظه‌کار نگران‌کننده است.
• پذیرش جهانی: طلا قرن‌هاست که به‌ عنوان ذخیره ارزش پذیرفته شده، اما بیت‌کوین هنوز در بسیاری از کشورها با ابهام‌های قانونی و نظارتی روبه‌رو است.
• سابقه تاریخی کوتاه‌تر: طلا هزاران سال سابقه دارد، در حالی که بیت‌کوین تنها از سال ۲۰۰۹ به وجود آمده و همچنان در مسیر اثبات جایگاه خود قرار دارد.

در زمان بحران، بیت‌کوین توانسته نقش پناهگاه نسبی سرمایه را ایفا کند، اما نه با ثبات و قطعیت طلا. بنابراین می‌توان گفت که بیت کوین در حال حرکت به ‌سمت ایفای نقش «طلای دیجیتال» است، اما هنوز تا رسیدن به جایگاه کامل یک ذخیره ارزش جهانی، به بلوغ قانونی، ثبات قیمتی و پذیرش گسترده‌تری نیاز دارد. با این حال، تاثیر جنگ بر ارزهای دیجیتال بارها نشان داده که بیت‌کوین یکی از اولین گزینه‌های مورد توجه سرمایه‌گذاران در شرایط بحرانی است؛ درست همان‌طور که طلا قرن‌ها چنین بوده است.

پیشنهاد مطالعه: بیت کوین یا طلا؛ کدام یک برای سرمایه‌گذاری بهترند؟

اثرات روانی و رسانه‌ای جنگ بر نوسانات بازار کریپتو

در دنیای دیجیتال امروز، اطلاعات با سرعتی سرسام‌آور منتشر می‌شود و بازارهای مالی، به‌ ویژه بازار ارزهای دیجیتال، به‌ شدت تحت تاثیر اخبار، احساسات عمومی و فضای رسانه‌ای قرار دارند. در زمان جنگ، این تاثیر دوچندان می‌شود؛ چرا که هر خبر، شایعه یا تصویر می‌تواند به‌ سرعت بر احساسات سرمایه‌گذاران تاثیر گذاشته و موجی از خرید یا فروش را ایجاد کند.

نقش رسانه‌ها و اخبار رسمی

در هنگام وقوع درگیری‌های نظامی، رسانه‌ها نخستین منبع اطلاعاتی برای تحلیل‌گران و معامله‌گران بازار هستند. یک خبر فوری درباره آغاز یک حمله، اعمال تحریم، یا سقوط یک شهر استراتژیک، می‌تواند در عرض چند دقیقه بازار کریپتو را متلاطم کند. تاثیر جنگ بر بازار ارزهای دیجیتال از طریق همین اخبار دامن زده می‌شود و حتی اگر خبر دقیق یا موثق نباشد، تاثیر روانی آن بر رفتار جمعی ملموس خواهد بود.

قدرت شبکه‌های اجتماعی

پلتفرم‌هایی مانند توییتر، تلگرام، ردیت و دیسکورد به مرکز تبادل فوری اطلاعات و تحلیل‌های شخصی تبدیل شده‌اند. در بحران‌ها، حتی یک توییت یا پیام تاییدنشده می‌تواند باعث ایجاد موج‌های هیجانی در بازار شود. مفاهیمی مانند FOMO (ترس از جاماندن) و FUD (ترس، عدم اطمینان و تردید) از همین فضاها تغذیه می‌شوند. برای مثال، انتشار شایعه‌ای درباره مسدود شدن صرافی‌ها در یک کشور، می‌تواند موجی از برداشت سرمایه را ایجاد کند، حتی اگر خبر نادرست باشد.

احساسات عمومی و الگوهای رفتاری

در بحران‌های نظامی، احساس ترس، ناامیدی یا بی‌اعتمادی به دولت‌ها و بازارهای سنتی در جامعه افزایش پیدا می‌کند. این احساسات به رفتارهای غیرمنطقی و واکنشی در بازار کریپتو منجر می‌شود. برخی از افراد بدون بررسی دقیق، به‌ سرعت دارایی‌های خود را می‌فروشند؛ برخی دیگر با امید به جهش قیمت، به بازار هجوم می‌برند. چنین رفتارهایی نوسانات شدید قیمتی را ایجاد می‌کند و تحلیل‌گران آن را نتیجه‌ «بازارهای احساسی» می‌دانند.

آیا جنگ‌ها، کریپتو را قوی‌تر یا ضعیف‌تر می‌کنند؟

جنگ‌ها و بحران‌های نظامی همیشه آزمونی جدی برای زیرساخت‌ها، بازارها و رفتار انسانی هستند. در این میان، بازار ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست و هر بار با هر تنش نظامی، واکنش‌هایی متنوع و گاه متناقض نشان می‌دهد. اما پرسش اساسی این است که آیا درگیری‌های نظامی، بازار کریپتو را در بلندمدت تقویت می‌کنند یا تضعیف؟

بررسی تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت، بازار کریپتو ممکن است دچار شوک‌های شدید قیمتی، نوسانات بالا و رفتارهای هیجانی شود. با این حال، در میان‌مدت و بلندمدت، بسیاری از این بحران‌ها به افزایش پذیرش عمومی، تقویت زیرساخت‌های غیرمتمرکز و ارتقای نقش رمزارزها در اقتصاد جهانی منجر شده‌اند؛ برای مثال، در جنگ روسیه و اوکراین، بیت‌کوین نه ‌تنها به‌ عنوان ابزاری برای انتقال سریع پول عمل کرد، بلکه تبدیل به وسیله‌ای برای دریافت کمک‌های بشردوستانه، حتی از سوی دولت‌ها شد.

از سوی دیگر، هر جنگ و بحرانی، نیاز به تنظیم‌گری، نظارت و امنیت بیشتر را نیز برجسته‌تر می‌کند. کشورها به ‌دنبال کنترل فعالیت‌های مالی غیرشفاف هستند و احتمال وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر در مواجهه با رمزارزها وجود دارد. در نتیجه، بازار کریپتو در آینده ناچار به تکامل در بستری قانونی‌تر خواهد شد؛ چیزی که شاید از منظر کاربران بلندمدت، به‌ معنای «بلوغ» و نه «تضعیف» باشد.

با نگاهی رو به آینده می‌توان گفت درگیری‌های نظامی احتمالا بازار ارزهای دیجیتال را از فاز تجربی به مرحله‌ای کاربردی‌تر و استراتژیک‌تر سوق خواهند داد. رمزارزهایی که بتوانند امنیت، شفافیت و سرعت را همزمان حفظ کنند، در مرکز توجه قرار خواهند گرفت. پس می‌توان نتیجه گرفت که اگر چه جنگ‌ها بازار را به چالش می‌کشند، در نهایت، برای رمزارزهایی با زیرساخت قوی و پذیرش جهانی، فرصتی برای اثبات و ارتقا هستند. تاثیر جنگ بر بازار کریپتو چیزی فراتر از نوسان قیمت است؛ این پدیده، مسیر تحول دارایی‌های دیجیتال را شکل می‌دهد. بنابراین، آینده ارزهای دیجیتال نه در دوری از بحران، بلکه در سازگاری هوشمندانه با آن‌ها تعریف خواهد شد.

نوشته تاثیر جنگ بر بازار ارزهای دیجیتال؛ بررسی تاثیر منازعات نظامی بر نوسانات و رفتار بازار ارزهای دیجیتال اولین بار در بلاگ آبان‌تتر. پدیدار شد.