به گزارش مجله خبری ارزهای دیجیتال لورس :

راهنمای کامل شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index): کلید طلایی تحلیل بازار ارز دیجیتال

مقدمه: نقش احساسات در نوسانات بازار ارزهای دیجیتال

در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، احساسات معامله‌گران نقش تعیین‌کننده‌ای در روند قیمت‌ها دارد. ترس، شک و طمع شدید همگی می‌توانند منجر به تصمیم‌های نابهنگام و گاه زیان‌بار شوند. شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) ابزاری قدرتمند برای سنجش این احساسات و پیش‌بینی روند بازار است.

شاخص ترس و طمع چیست؟

شاخص ترس و طمع یا Fear and Greed Index عددی بین 0 تا 100 است که از ترکیب داده‌های مختلف بازار مانند احساسات جمعی، نوسانات، حجم معاملات و سلطه بازار به دست می‌آید. هرچه این عدد به 0 نزدیک‌تر باشد، نشان‌دهنده ترس شدید در بازار است و سرمایه‌گذاران به دنبال فروش دارایی‌های خود هستند. برعکس، نزدیک شدن به عدد 100 نشان‌دهنده طمع شدید و تمایل کاربران به خرید بیشتر است.

تاریخچه شاخص ترس و طمع

این شاخص در سال 2012 توسط CNNMoney برای تحلیل احساسات در بازار سهام آمریکا معرفی شد. با رشد بازار ارزهای دیجیتال و تسلط بیت‌کوین در سال 2018، وب‌سایت Alternative.me نسخه اختصاصی این شاخص را برای بیت‌کوین توسعه داد. این ساختار جدید با تمرکز بر ویژگی‌های بیت‌کوین، از 6 مولفه اصلی (نوسانات، حجم، رسانه‌های اجتماعی، نظرسنجی‌ها، سلطه و ترندهای گوگل) برای تحلیل احساسات بازار استفاده می‌کند.

نحوه محاسبه شاخص ترس و طمع

شاخص ترس و طمع در ارزهای دیجیتال به صورت ترکیبی از چند معیار محاسبه می‌شود. وب‌سایت Alternative.me اعلام کرده که برای محاسبه روزانه این شاخص از شش منبع داده استفاده می‌کند که هرکدام وزن و درصد متفاوتی دارند:

1. نوسان بازار (Volatility) – 25%: میزان نوسان بازار را در مقایسه با میانگین‌های 30 و 90 روزه بررسی می‌کند.
2. حجم معاملات (Momentum & Volume) – 25%: حجم معاملات و مومنتوم فعلی را با میانگین‌های 30 و 90 روزه مقایسه می‌کند.
3. احساسات در رسانه‌های اجتماعی (Social Media Sentiment) – 15%: تحلیل‌گران با بررسی شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر، تعداد پست‌ها و هشتگ‌ها، روند معامله‌گران را تحلیل می‌کنند.
4. نظرسنجی کاربران (Surveys) – 15%: نظرسنجی‌های هفتگی از بیش از 3000 سرمایه‌گذار انجام می‌شود.
5. سلطه بیت‌کوین (Dominance Bitcoin) – 10%: ارزش بازار بیت‌کوین در مقایسه با کل بازار رمزارزها بررسی می‌شود.
6. ترندهای گوگل (Google Trends) – 10%: تغییرات ناگهانی در حجم جستجوی کلیدواژه‌های مرتبط با بیت‌کوین در گوگل تحلیل می‌شود.

تفسیر بازه‌های شاخص ترس و طمع

این شاخص با توجه به وضعیت بازار، عددی بین 0 تا 100 را نشان می‌دهد که هرکدام از این اعداد، وضعیت خاصی را نشان می‌دهند:

1. 0-24 = ترس شدید (Extreme Fear): بازار به شدت نگران است و فروش هیجانی زیاد می‌شود.
2. 25-44 = ترس (Fear): سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار ارز دیجیتال بدبین هستند.
3. 45-54 = خنثی (Neutral): بازار نه صعودی بزرگ دارد و نه سقوط سنگین.
4. 55-74 = طمع (Greed): سرمایه‌گذاران به آینده بازار خوش‌بین هستند.
5. 75-100 = طمع شدید (Extreme Greed): نشان‌دهنده هیجان بیش از حد و افزایش قیمت‌هاست.

مزایا و ریسک‌های استفاده از شاخص F&G

پنج مزیت کلیدی استفاده از شاخص ترس و طمع:

• ارائه نمای لحظه‌ای از احساسات جمعی بازار
• کمک به زمان‌بندی چرخه‌های هیجانی (FOMO/FUD)
• مکمل تحلیل تکنیکال در تشخیص سطوح حمایت و مقاومت
• مدیریت بهتر ریسک در پرتفوی سرمایه‌گذاری
• سادگی بصری و فهم آسان برای کاربران تازه‌کار

پنج ریسک شاخص ترس و طمع و راهکارهایی برای در امان ماندن از آنها:

• اتکای کامل به شاخص F&G: باید با تحلیل فاندامنتال و داده‌های on-chain ترکیب شود.
• دستکاری در شبکه‌های اجتماعی: با دریافت اطلاعات از منابع خبری معتبر و تحلیل احساسات (Sentiment Analysis) می‌توان اطلاعات درستی به دست آورد.
• تاخیر داده‌های گوگل ترندز: می‌توان از APIهای لحظه‌ای صرافی‌ها یا پلتفرم‌های تحلیلی مانند Glassnode استفاده کرد.
• بی‌توجهی به اخبار ماکرو: با افزودن فیلتر فاندامنتال به تحلیل خود می‌توان تأثیر عوامل کلان را در نظر گرفت.
• همبستگی بالا با BTC: برای سایر ارزهای دیجیتال باید به سراغ شاخص اختصاصی آنها رفت.

راهنمای چهارمرحله‌ای استفاده عملی از Fear and Greed Index

1. دسترسی به شاخص (Alternative.me, CMC, Glassnode Widget): برای دریافت داده‌های معتبر
2. تنظیم هشدار برای اعداد بحرانی (≤ 20 و ≥ 80): با استفاده از Alert Bot در پلتفرم‌هایی مانند TradingView
3. همپوشانی با چارت تکنیکال (RSI, MVRV): برای افزایش دقت تحلیل
4. بازبینی استراتژی معاملاتی (Take-Profit در Greed و DCA در Fear): مدیریت هوشمند سرمایه

مطالعه موردی 24 ماهه Fear & Greed برای بیت‌کوین

بررسی شاخص ترس و طمع و قیمت بیت‌کوین در 24 ماه گذشته نشان می‌دهد که هر زمان این شاخص وارد ناحیه Extreme Greed و بالاتر از 90 شده، یک اصلاح قیمت قابل توجه (بیش از 25%) در 3 هفته بعد ثبت شده است. در مارس 2024، عدد شاخص به حدود 90 رسید و بیت‌کوین سقف قیمتی 73750 دلار را ثبت کرد. میزان کاهش قیمت (Price Drawdown) در این مدت حدود 31% بود.

جمع‌بندی

شاخص ترس و طمع مانند یک دماسنج عمل می‌کند که هیجانات و احساسات بازار را نشان می‌دهد. زمانی که این شاخص به زیر 20 می‌رسد، زمان مناسبی برای خرید است و اعداد بالای 80 هشدار می‌دهد که باید سود خود را ذخیره کنید. برای بهترین سودآوری از این شاخص، توصیه می‌کنیم آن را در کنار تحلیل تکنیکال، آنچین و اخبار کلان اقتصادی بررسی کنید.

پرسش‌های متداول (FAQ)

1. آیا شاخص F&G برای آلت‌کوین‌ها هم معتبر است؟
   بله، می‌توان از این شاخص برای آلت‌کوین‌ها هم استفاده کرد.

2. شاخص ترس و طمع هر چند وقت آپدیت می‌شود؟
   این شاخص معمولاً به صورت روزانه آپدیت می‌شود.

3. بهترین عدد این شاخص برای ورود به بازار کدام است؟
   محدوده ترس شدید (پایین 25) زمان مناسبی برای ورود به بازار است.

4. تفاوت Fear & Greed با شاخص احساسات Lunar Crush در چیست؟
   شاخص F&G احساسات کلی در بازار بیت‌کوین را مشخص می‌کند، اما Lunar Crush با تمرکز بر تحلیل شبکه‌های اجتماعی، واکنش‌های لحظه‌ای به ترندها را بررسی می‌کند.

5. آیا می‌توان شاخص ترس و طمع سفارشی ساخت؟
   بله، می‌توان با داده‌های مختلف بازار مانند حجم معاملات، نوسانات قیمت و شبکه اجتماعی، شاخص ترس و طمع اختصاصی ایجاد کرد.