فناوری کوانتومی و بیتکوین: تهدیدها و فرصت‌های آینده
فناوری کوانتومی چیست؟
فناوری کوانتومی میتواند حجم عظیمی از دادهها را پردازش و مسائل پیچیده را در چند ثانیه حل کند، کاری که رایانههای کلاسیک ممکن است دههها برای آن زمان نیاز داشته باشند.
این فناوری نخستین بار در اوایل قرن بیستم میلادی ظهور کرد و ریشه در مکانیک کوانتومی دارد؛ شاخه‌ای از فیزیک که رفتار ماده و انرژی در مقیاس‌های بسیار کوچک، مانند اتم‌ها و ذرات زیراتمی را بررسی می‌کند.
امروزه از این فناوری در ترانزیستورها، لیزرها، دستگاه‌های ام‌آر‌آی (MRI) و به‌ویژه رایانههای کوانتومی استفاده می‌شود. گفته می‌شود این رایانه‌ها ۳۰۰ هزار برابر سریع‌تر و قدرتمندتر از نمونه‌های فعلی هستند. برای مثال، تراشه کوانتومی جدید گوگل با نام ویلو (Willow) زمان محاسبات را به‌شدت کاهش میدهد و حتی ممکن است ابزاری در اختیار هکرها قرار دهد تا الگوریتم‌های رمزنگاری بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال را بشکنند.
آیا بیتکوین در برابر فناوری کوانتومی ایمن است؟
رایانههای کوانتومی میتوانند سیستم‌های رمزنگاری بیتکوین، از جمله الگوریتم امضای دیجیتال منحنی بیضوی (ECDSA) را تهدید کنند. با این حال، کارشناسانی مانند آدام بک (Adam Back) و مایکل سیلور (Michael Saylor) معتقدند که در حال حاضر نگرانی چندانی وجود ندارد، زیرا چنین حملاتی نیازمند سخت‌افزارهای کوانتومی پیشرفته‌ای است که توسعه آنها ممکن است دههها زمان ببرد.
اگرچه تحقیقات در این زمینه به‌سرعت در حال پیشرفت است، اما آیا بیتکوین در مرحله کنونی در برابر تهدیدات کوانتومی ایمن است؟ خیر، اما توسعهدهندگان در حال کار بر روی ارتقای شبکه هستند تا خطرات احتمالی، از جمله شکستن رمزنگاری، را کاهش دهند.
نکته جالب:
آلبرت اینشتین نقش مهمی در توسعه فناوری کوانتومی داشت. او با تحقیقات خود درباره اثر فوتوالکتریک، پایه‌های مکانیک کوانتومی را بنا نهاد و به‌خاطر همین کشف برنده جایزه نوبل فیزیک شد، نه نظریه نسبیت، همان‌طور که بسیاری تصور می‌کنند.
چگونه فناوری کوانتومی میتواند کیفپولهای بیتکوین را هک کند؟
رایانههای کوانتومی میتوانند رمزنگاری نامتقارن بیتکوین را هدف قرار دهند و امنیت شبکه را تهدید کنند.
بحث درباره رایانههای کوانتومی و بیتکوین مدتی است که داغ شده و دلیل خوبی هم دارد. این فناوری میتواند رمزنگاری نامتقارن را که از کیفپولهای بیتکوین محافظت می‌کند، تضعیف کند. الگوریتم ECDSA که در بیتکوین استفاده می‌شود، در برابر حملات کوانتومی آسیب‌پذیر است.
چرا کلیدهای خصوصی بیتکوین در خطر هستند؟
کیفپولهای بیتکوین با استفاده از ECDSA یک جفت کلید خصوصی و عمومی تولید می‌کنند. امنیت این سیستم بر اساس مسئله لگاریتم گسسته منحنی بیضوی (ECDLP) است که حل آن با رایانههای کلاسیک تقریباً غیرممکن است.
اما در سال ۱۹۹۴، ریاضیدان پیتر شور (Peter Shor) الگوریتمی کوانتومی ارائه داد که میتواند امنیت الگوریتم‌های رمزنگاری نامتقارن را بشکند. اگرچه استخراج کلید خصوصی از کلید عمومی با روش‌های فعلی به منابع و زمان بسیار زیادی نیاز دارد، اما الگوریتم شور این فرآیند را تسریع می‌کند.
این یعنی اگر فرد یا سازمانی به یک رایانه کوانتومی قدرتمند دسترسی پیدا کند، میتواند با استفاده از این الگوریتم، کلید خصوصی را از کلید عمومی استخراج و امضای دیجیتال تراکنش‌ها را جعل کند.
آیا بیتکوین واقعاً در معرض خطر است؟
در سال ۲۰۲۵، کارشناسان بر این باورند که رایانههای کوانتومی هنوز دههها با شکستن ECDSA فاصله دارند. حتی مایکل سیلور معتقد است نگرانی‌ها بی‌اساس هستند. با این حال، کاربران بیتکوین باید از بهترین روش‌های امنیتی آگاه باشند تا برای تهدیدات آینده آماده باشند.
نکته جالب:
پیشرفت رایانههای کوانتومی با تعداد کیوبیت‌ها (واحدهای پایه اطلاعات) سنجیده می‌شود. در حال حاضر، قدرتمندترین رایانههای کوانتومی بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ کیوبیت پردازش می‌کنند. تخمین زده می‌شود که برای شکستن امنیت بیتکوین، بین ۱۳ میلیون تا ۳۰۰ میلیون کیوبیت یا حتی بیشتر نیاز است.
آیا رایانههای کوانتومی میتوانند بیتکوینهای گمشده را بازیابی کنند؟
برآوردها نشان میدهد بین ۲.۳ تا ۳.۷ میلیون بیتکوین برای همیشه گمشده است؛ یعنی حدود ۱۱ تا ۱۸ درصد از کل عرضه ثابت ۲۱ میلیونی.
اگر فناوری کوانتومی بتواند کیفپولهای قفلشده را باز کند، چه اتفاقی برای این بیت‌کوین‌ها می‌افتد؟ به‌عنوان مثال، ۱ میلیون بیتکوین متعلق به ساتوشی ناکاموتو در کیفپولهای غیرفعال قرار دارد. اگر یک رایانه کوانتومی این کیف‌پول‌ها را باز کند و این بیت‌کوین‌ها وارد بازار شوند، ممکن است نوسانات بزرگی ایجاد شود.
آدرس‌های قدیمی، هدف اصلی حملات کوانتومی
این بیت‌کوین‌ها عمدتاً در آدرس‌های قدیمی ذخیره شده‌اند که از فرمت پرداخت به کلید عمومی (P2PK) استفاده می‌کنند و هرگز به‌روزرسانی نشده‌اند. از آنجا که این آدرس‌ها آسیب‌پذیر هستند و مالکانی برای به‌روزرسانی آنها وجود ندارد، پیشرفت رایانههای کوانتومی ممکن است این کیف‌پول‌ها را باز کند.
در مه ۲۰۲۵، شرکت بلک‌راک (BlackRock) در پرونده صندوق قابل معامله بیتکوین خود (iShares Bitcoin Trust – IBIT) هشدار داد که رایانههای کوانتومی میتوانند امنیت بلندمدت بیتکوین را تهدید کنند.
پیامدهای اخلاقی و اقتصادی
بازیابی بیتکوینهای گمشده ممکن است کمبود مصنوعی بیتکوین را کاهش دهد و بر ارزش بازار آن تأثیر بگذارد. برخی مانند جیمسون لوپ (Jameson Lopp)، کارشناس بیتکوین، معتقدند این بیت‌کوین‌ها باید برای همیشه سوزانده شوند تا شبکه حفظ شود، در حالی که برخی دیگر پیشنهاد می‌کنند برای توزیع عادلانه‌تر ثروت، به جامعه برگردانده شوند.
چگونه از بیتکوین خود در برابر تهدیدات کوانتومی محافظت کنیم؟
کاهش مواجهه کلید عمومی با فضای آنلاین، اولین قدم برای محافظت از دارایی‌های دیجیتال است.
۱. از استفاده مجدد آدرس‌ها خودداری کنید
حدود ۲۵ درصد از بیت‌کوین‌ها در آدرس‌هایی ذخیره شده‌اند که از P2PK یا P2PKH (با استفاده مجدد) استفاده می‌کنند. این روش‌ها کلید عمومی را آشکار می‌کنند و آنها را در معرض حملات کوانتومی قرار می‌دهند.
۲. از کیفپولهای پیشرفته استفاده کنید
کیف‌پول‌هایی که از SegWit و Taproot پشتیبانی می‌کنند، امنیت بیشتری دارند. همچنین، بهتر است برای هر تراکنش یک آدرس جدید ایجاد کنید.
۳. مراقب کلاهبرداری‌های فیشینگ باشید
مسموم‌سازی آدرس (Address Poisoning) یکی از روش‌های متداول کلاهبرداری است که در آن هکرها آدرس‌های مشابه آدرس شما را به تاریخچه تراکنش‌هایتان اضافه می‌کنند تا در تراکنش‌های بعدی فریب بخورید.
مقاومت کوانتومی بیتکوین: تحقیقات و اقدامات آینده
بیتکوین در حال حاضر در برابر تهدیدات کوانتومی مقاوم است، اما توسعهدهندگان در حال کار بر روی پروتکلهای کوانتومیمقاوم مانند QRAMP هستند.
پروتکل QRAMP: راهحل کوانتومیمقاوم
در اوایل ۲۰۲۵، توسعه‌دهنده بیتکوین آگوستین کروز (Agustin Cruz) پروتکلی به نام QRAMP (Quantum-Resistant Asset Mapping Protocol) را پیشنهاد داد که علاوه بر محافظت از بیتکوین در برابر تهدیدات کوانتومی، امکان تعامل امن با سایر بلاک‌چین‌ها را نیز فراهم می‌کند.
رمزنگاری کوانتومیمقاوم: آینده امنیت دیجیتال
کارشناسان در حال توسعه الگوریتم‌های رمزنگاری کوانتومیمقاوم هستند که میتوانند امنیت بیتکوین را افزایش دهند. این فناوری‌ها ممکن است مقیاس‌پذیری را بهبود بخشند، کیفپولهای غیرقابل هک ایجاد کنند و رمزنگاری را تقویت نمایند.
نتیجه‌گیری
اگرچه رایانههای کوانتومی هنوز تهدید فوری برای بیتکوین محسوب نمی‌شوند، اما کاربران باید از بهترین روش‌های امنیتی پیروی کنند. شبکه بیتکوین انعطاف‌پذیر است و با پیشرفت فناوری، خود را با شرایط جدید تطبیق میدهد. آینده بیتکوین در عصر کوانتومی همچنان روشن به نظر می‌رسد.
