اگر تابهحال در عرصه بازارهای مالی بهخصوص کریپتوکارنسی فعالیت کرده باشید، حداقل یکبار با پرسش متداول دیفای چیست مواجه شدهاید. فرض کنید در دنیای پیشرفته کنونی، کلیه امور مالی بدون حضور یک واسط یا شخص سوم انجام شود. طبیعتا چنین امری برای هر دو طرفین مزیتهای بسیار زیادی داشته و موجب برطرف شدن تمامی محدودیتها در تراکنشهای مالی میشود! دیفای نیز دقیقا نقش شخص ثالث را در امورات مالی ایفا کرده و چالشهای رایج قبلی را به کل از بین برده است. هدف اصلی از تاسیس سیستم defi در اصل حذف کردن واسط در انواع امورات مالی اعم از خرید و فروش، معاملات ارزی و … است.
دیفای چیست؟
واژه Defi مخفف دو عبارت انگلیسی Decentralized و Finance است. دیفای به امور مالی از نوع غیر متمرکزی گفته میشود که در بستر بلاکچین و بدون حضور هر گونه واسط و شخص ثالثی انجام میشود. در این سیستم، کلیه امور و خدمات مالی بدون حضور سازمانهای متمرکز انجام شده تا شخص سرمایهدار بتواند بدون نیاز به نهادهای واسط، تراکنشها و تبادلات ارزی خود را انجام دهد. طبق گفته والکس، واژه دیفای از ترکیب انگلیسی Decentralized Finance گرفته شده که به معنای فایننس غیرمتمرکز است. این مفهوم، برای توصیف هرگونه خدمات مالی غیرمتمرکز، از ارز دیجیتال گرفته تا بلاکچین، به کار میرود و هدف اصلی آن، از بین بردن واسطههای مختلف در معاملات رمزارزها است.
در پاسخ به پرسش متداول دیفای چیست، باید به این نکته مهم اشاره کرد که در واقع دیفای زیرمجموعهای از دی اپها یا همان اپلیکیشنهای غیر متمرکز است. در نهایت سیستم defi به معنای انجام تمامی امورات مالی با استفاده از برنامههای غیر متمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند است. به زبانی سادهتر، با بهرهگیری از اپلیکیشنهای غیر متمرکز در بستر دیفای، کاربران میتوانند دسترسی کاملا امن و کنترلیافتهای روی داراییهای خود داشته باشند.
تاریخچه دیفای
امور مالی غیر متمرکز، برای نخستین بار در سال ۲۰۰۹ میلادی با ظهور بیت کوین نیز متولد شد! در حقیقت ارز دیجیتال بیت کوین اولین ارزی بود که بر پایه سیستم P2P (بدون واسط) در بستر بلاکچین راهاندازی شد. این ارز، منبع الهامی برای کشف دنیای تبادلات ارزی به صورت غیر متمرکز بود. این روند به همین منوال ادامه داشت تا اینکه در سال ۲۰۱۵ با ظهور اتریوم تیر نهایی بر پیکره قراردادهای هوشمند زده شد، یعنی این پروسه بهعنوان آغازگر تحولی ماندگار و عظیم به نام قراردادهای هوشمند غیر متمرکز شناخته شد.
تفاوت امور مالی دیفای با سنتی
تفاوت امور مالی سنتی با دیفای چیست؟ این یکی دیگر از سوالات بسیار رایج فعالان در تبادلات ارزی است. منظور از بازار مالی سنتی همان سیستم متمرکز مالی است! در برخی از کشورها، امور مالی به صورت متمرکز و به اصطلاح سنتی انجام میشوند، در این سیستم همواره دولتها و ارگانهای دولتی نقش واسط را ایفا میکنند. درحالیکه در سیستم DEFI تمامی سرمایهگذاران کنترل کامل و دقیقی روی داراییهای خود دارند.
زمانی که شما با استفاده از برنامههای غیر متمرکز سروکار دارید، دیگری نیازی به حضور بانک نبوده و میتوانید به راحتی فرایند وثیقهگذاری را انجام دهید. جالب است بدانید دیفای از فناوریهای مدرن بهکاررفته در بلاکچین الگوبرداری کرده و به همین دلیل توسط هیچ ارگان دولتی اداره نمیشود!
دستاوردهای امور مالی غیر متمرکز
حالا که با دیفای آشنا شدید، نوبت آن است که در مورد دستاوردهای این سیستم صحبت کنیم. یکی از بزرگترین دستاوردهای امور مالی غیر متمرکز، صرافیها هستند. این صرافیها از نوع غیر متمرکز بوده و در بستر یک شبکه بلاکچین راهاندازی شدهاند. صرافیهای غیر متمرکز در بازارهای مالی تحت عنوان صرافی DEX شناخته میشوند.
بر خلاف صرافیهای سنتی، در این صرافیها نیازی به احراز هویت نبوده و اطلاعات هویتی هر یک از کاربران به صورت کاملا محفوظ رمزنگاری خواهند شد. این نوع صرافیها قابلیت تبدیل داراییهای مختلف بهخصوص ارزهای دیجیتال را دارند. علاوهبراین موضوع، شما به عنوان سرمایهگذار در این صرافیها به صورت کاملا شخصی دارایی خود را بدون دخالت شخص یا رابطی، مدیریت و کنترل خواهید کرد. استیبل کوینها دومین دستاورد بزرگ و قابلتوجه امور مالی غیر متمرکز (DEFI) است. استیبل کوینها نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که ارزش آنها به قیمت ارزهای فیات وابسته است.
مزایای سیستم مالی دیفای
سیستم مالی دیفای، از ابتدای ظهور خود تا به امروز توانسته تحولات عظیمی را در بازارهای مالی به وجود بیاورد. در ادامه درباره مزیتهای این سیستم توضیحاتی ارائه میدهیم.
کارمزد کم سیستم دیفای
بزرگترین مزیت سیستم مالی DEFI، داشتن کارمزد بسیار کم نسبت به سیستم مالی متمرکز و سنتی است. هزینه و کارمزد تبادلات ارزی در بازارهای مالی مختلف یکی از مسئلههای اصلی در دنیای امروزی است؛ اما خوشبختانه سیستمهای مالی غیر متمرکز به کل این مشکل را برطرف کردهاند؛ چراکه کارمزد کمتری دارند. علت اصلی بالا رفتن هزینههای تبادلات ارزی بهخصوص انتقال وجه در سطح بینالملل، حضور واسط در این سیستم است. درحالیکه در سیستمهای غیر متمرکز با حذف شخص ثالث، هزینههای معاملات و تبادلات به میزان زیادی کاهش مییابد.
تضمین امنیت و حریم شخصی کاربران
علاوهبر بحث کارمزد، سیستمهای مالی غیر متمرکز، امنیت و حریم شخصی کاربران را به صورت کامل تضمین میکنند. علت بالا بودن امنیت انجام عملیات مالی در این سیستم، کنترل و نظارت مستقیم هر شخص به داراییهای خود است!
معاملات بدون سانسور
در سیستم DEFI، به دلیل عدم حضور بانک یا هر گونه نهاد مرکزی، تمامی معاملات به صورت پیوسته انجام شده و کاربران در هر نقطه از دنیا میتوانند با اتصال به شبکه اینترنتی، به راحتی در این معاملات حضور داشته باشند.
معایب دیفای چیست؟
البته ماسوای مزیتهای مهمی که از سیستم غیر متمرکز معرفی کردیم، باید شما از معایب آن نیز مطلع شوید. یکی از معایب مهم این سیستم P2P، ریسک بسیار بالای آن است؛ یعنی در این سیستم کاربران در صورت فراموش کردن رمز عبور و عدم توانایی بازیابی آن، ممکن است تمام دارایی خود را به یکباره از دست بدهند. در واقع کل دارایی شما در دیفای، دقیقا به رمز عبوری که تعیین کردهاید، وابسته است. یکی دیگر از مشکلات مربوط به سیستم غیر متمرکز، امکان گم شدن برخی داراییها از جمله ارزهای دیجیتال است. طبق گزارشات ارسال شده حدود یک پنجم از کل داراییهای مربوط به بیت کوین در بازار تا به امروز در سیستم غیر متمرکز گم شدهاند.
پروژههای DEFI
منظور از پروژه دیفای، همان برنامههایی است که قابلیت انجام انواع معاملات ارزی به صورت غیر متمرکز را دارند.
-
صرافی یونی سواپ
-
یرن فایننس
-
رپد بیت کوین
-
پنکیک سواپ
-
کرو فایننس
-
کامپونند
-
یام فایننس
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم تا پاسخ کامل و شفافی به سوال متداول دیفای چیست بدهیم. بستر دیفای یا اپلیکیشنهای غیر متمرکز آن، تحول عظیمی را در بازارهای مالی پدید آوردهاند. از دستاوردهای این سیستم میتوان به صرافیهای غیر متمرکز، استیکینگ، سرمایهگذاری امن در بازار ارزهای دیجیتال اشاره کرد. البته هدف اصلی ما از ارائه این مطالب صرفا آگاهسازی شما مخاطبان بوده و تحت هیچ شرایطی نباید افراد ناآگاه در زمینه خرید و سرمایهگذاری روی ارز دیجیتال فعالیت کنند. این عملیات ریسکپذیر تنها باید توسط افراد متخصص و کارشناس انجام شود.
