رله دوبل ماشین یا در زبان انگلیسی «Double Machine Stator Relay»، یک قطعه الکتریکی است که معمولاً در موتورهای الکتریکی استفاده میشود. این رله به منظور حفاظت از موتور در برابر شرایط مختلفی مانند اضافه بار یا گیر کردن موتور بکار میرود.
در یک موتور الکتریکی که دارای دو ستاتور یا بخش ثابت است، رله دوبل ماشین عملکرد هر دو ستاتور را اندازهگیری و نظارت میکند تا از هرگونه نامتعادلی بین آنها جلوگیری کند. اگر یکی از ستاتورها به دلیل نقصی نامتوازن شود، رله فعال شده و میتواند موتور را خاموش کرده و یا هشدار لازم را صادر کند تا از آسیب جلوگیری شود.
رله دوبل ماشین، مانند دیگر انواع رلهها، در سیستمهای کنترل اتوماتیک به کار میرود و نقش مهمی در ایمنسازی و افزایش طول عمر ماشینآلات دارد.
رله دوبل در خودرو
رله دوبل خودرو، که به آن رله دو پین یا رله دو کانتکت نیز گفته میشود، اغلب برای کنترل دستگاههای برقی که نیاز به مقدار نسبتاً زیادی جریان دارند مانند چراغهای جلو، پنکههای رادیاتور، سیستمهای صوتی، و غیره استفاده میشود.
این نوع رله به عنوان یک کلید الکترومکانیکی عمل میکند که با استفاده از یک جریان کوچکتر (که از کلید داخلی خودرو عبور میکند)، توانایی کنترل و روشن/خاموش کردن یک جریان الکتریکی بزرگتر را داراست. در واقع، رله به عنوان واسط بین باتری و دستگاههای برقی عمل میکند و از ارسال جریان بالا به سوئیچها و سیمکشی که ظرفیت محدودی دارند جلوگیری میکند.
توجه داشته باشید خرابی خودرو و روشن نشدن ماشین ممکن است دلایل متعددی داشته باشد که به دلیل وجود علائم مشابه ممکن است حتی بهترین مکانیک ها را هم به اشتباه بیاندازد بنابراین توصیه میشود اگر در این خصوص تجربه ای ندارید با استفاده از یدک کش خودرو خود را به مکانیک معتمد برسانید.
دلایل استفاده از رله دوبل در خودرو
استفاده از رله دوبل در خودروها به چند دلیل انجام میشود:
1. حفاظت: این رلهها از اجزای الکتریکی خودرو در برابر بارهای بیش از حد و اتصال کوتاه حفاظت میکنند.
2. کنترل بار: با محدود کردن مقدار جریان که مستقیماً از باتری عبور میکند، رلهها از آسیب به سوئیچهای داخل خودرو جلوگیری میکنند.
3. قابلیت اطمینان بالا: رلهها به کنترل سیستمهایی که به طور مکرر خاموش و روشن میشوند کمک میکنند و عمر طولانیتری نسبت به سوئیچهای ساده دارند.
4. کاهش نویز: در بعضی از سیستمهای الکتریکی، استفاده از رله میتواند به کاهش نویز الکتریکی ناشی از جریانهای بالا کمک کند.
به دلیل این کاربردها، رلههای دوبل به یک قطعه اساسی در سیستم الکتریکی خودروها تبدیل شدهاند.
رله دوبل در کجای ماشین قرار گرفته است؟
موقعیت رله دوبل در خودرو ممکن است بسته به طراحی و مدل خودرو متفاوت باشد. با این حال، در بسیاری از خودروها، رلهها معمولاً در جعبه فیوز و رلهای که معمولاً در نزدیکی موتور یا در قسمت جلویی خودرو و گاهی اوقات در داخل کابین خودرو نصب شدهاند، قرار دارند.
برای تعیین دقیق موقعیت رله دوبل، بهترین راه این است که به دفترچه راهنمای مالک خودرو نگاه کنید، که معمولاً یک نقشه و دیاگرام از جعبه فیوز و رلهها ارائه میدهد و مشخص میکند که هر یک از رلهها و فیوزهای خاص به چه مواردی اختصاص دارند. در صورتی که دفترچه راهنما در دسترس نباشد، میتوانید اطلاعات را از منابع آنلاین مربوط به مدل خودروی خود جستجو کنید، یا با یک مکانیک حرفهای مشورت کنید.
همچنین میتوانید جعبه فیوز و رلهها را بازرسی کنید. رلههای معمولی مربعی شکل هستند و اغلب با استفاده از پایههایی به پایههای متناظر در جعبه فیوز وصل میشوند. روی جلد جعبه فیوز اغلب یک برچسب یا دیاگرام هست که توضیح میدهد هر رله چه وظیفهای دارد.
به یاد داشته باشید که قبل از کار کردن روی سیستم الکتریکی خودرو، باید اطمینان حاصل کنید که خودرو خاموش باشد و کلید روشنایی برداشته شده است تا از برق گرفتگی یا آسیب دیدن سیستمهای الکتریکی جلوگیری کنید.
علائم خرابی رله دوبل
روشن نشدن ماشین از اولین علائم خرابی رله دوبل می باشد که اگر پس از استارت زدن خودرو روشن نشد ممکن است به دلیل اختلال در رله دوبل ماشین باشد. خرابی رله دوبل ماشین، عملکرد پمپ بنزین، انژکتور ها و کویل دوبل را مختل می کند. هنگام خرابی رله دوبل در خودرو با اینکه موتور استارت می خورد ولی چون بنزین به مقدار لازم به موتور نمی رسد، شمع ها جرقه ای نمی زنند.
در صورتی که بعد از باز کردن سوئیچ خودرو، چراغ چک ماشین روشن نشد، ممکن است به دلیل خرابی رله دوبل ماشین باشد.
اگر زمانی که سوئیچ را باز می کنید صدای آغاز فعالیت پمپ بنزین را نشنیدید امکان دارد که رله دوبل دچار اختلال شده باشد.
زمانی که سوئیچ خودرو را باز می کنید صدای تیک خفیفی را می شنوید که اگر رله دوبل معیوب باشد این صدای تیک خفیف شنیده نمی شود.
علائم خرابی رله دوبل سمند
خرابی رله دوبل در خودروهایی مانند سمند میتواند منجر به ایجاد مشکلات متعدد در عملکرد سیستمهای الکتریکی خودرو شود. در زیر برخی از علائم رایج خرابی رله دوبل در سمند آورده شده است:
1. عدم کارکرد وسایل الکتریکی: اگر رلهای که برای کنترل یک وسیله الکتریکی خاص مانند چراغها یا فن رادیاتور استفاده میشود دچار خرابی شود، آن وسیله الکتریکی ممکن است کار نکند.
2. نوسان در عملکرد وسایل الکتریکی: علائم نامنظمی مانند چشمک زدن چراغها یا نوسان سرعت پنکه ممکن است ناشی از رلهای باشد که به طور موقتی قطع یا وصل میشود.
3. صداهای عجیب از جعبه فیوز: گاهی اوقات ممکن است صدای کلیک مکرر از جعبه فیوز شنیده شود که نشاندهنده قطع و وصل شدن نامناسب رله است.
4. افزایش دمای جعبه فیوز: رله خراب ممکن است حرارت بیش از حد تولید کند که میتواند موجب گرم شدن غیرعادی جعبه فیوز شود.
5. باتری که به سرعت خالی میشود: رله معیوب میتواند موجب ایجاد اتصال کوتاه شده و باتری خودرو را در زمانی که خودرو خاموش است تخلیه کند.
6. مشکل در روشن کردن خودرو: اگر رله مرتبط با سیستم روشنایی خودرو خراب باشد، ممکن است در روشن کردن موتور مشکل ایجاد شود.
اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، لازم است تا جعبه فیوز و رلهها به طور کامل بررسی شود. در بسیاری از موارد، میتوان با جایگزین کردن رله خراب با یک رله نو و سالم، مشکل را حل کرد. با این حال، مشکل ممکن است به دلیل دیگری باشد، مانند سیمکشی معیوب یا مشکلات دیگر قطعات الکتریکی. اگر تعویض رله مشکل را حل نکند، بهتر است خودرو به یک تعمیرگاه مجاز برده شود تا توسط یک مکانیک حرفهای مورد بررسی قرار بگیرد.
علائم خرابی رله دوبل در پراید
خرابی رله دوبل در پراید میتواند علائم مشابهی با سایر خودروها داشته باشد، زیرا وظیفه اصلی رله در تمام وسایل نقلیه مشابه است – کنترل جریان الکتریکی به بخشهای مختلف خودرو. در زیر برخی از نشانههای احتمالی خرابی رله دوبل در پراید آورده شده است:
1. عدم کارکرد یا کارکرد ناپایدار وسایلی که توسط رله کنترل میشوند: اگر چراغها، فن رادیاتور، سیستم تهویه یا سایر وسایل الکتریکی که از رله محافظت میشوند، کار نکنند یا دچار اختلال شوند، ممکن است نشانهای از خرابی رله باشد.
2. شنیده شدن صدای کلیک از جعبه فیوز بدون عملکرد درست وسیله: اگر صدای کلیک شنیده میشود اما وسیله به درستی کار نمیکند، این امر میتواند نشاندهنده خرابی داخلی رله باشد.
3. تخلیه باتری: اگر رله به طور دائم در وضعیت فعال باقی بماند و یک مدار الکتریکی را وصل نگه دارد، میتواند منجر به تخلیه باتری خودرو در زمانی که خودرو پارک شده است، شود.
4. گرم شدن بیش از حد جعبه فیوز: اگر رله خراب شود و گرمای زیادی تولید کند، میتواند دمای جعبه فیوز را افزایش دهد.
5. مشکلات در روشن کردن خودرو: در صورتی که رله مربوط به سیستم استارت خودرو دچار مشکل شود، ممکن است در روشن کردن موتور مشکل ایجاد کند.
6. ایجاد نویز الکتریکی: گاهی اوقات خرابی رله میتواند موجب ایجاد نویزهای الکتریکی در سیستم صوتی خودرو شود.
همیشه قبل از تعویض یک رله خودتان، اطمینان حاصل کنید که باتری خودرو قطع شده است تا ایمنی تأمین شود و خطر برق گرفتگی یا آسیب دیدن سایر قطعات را کاهش دهید. اگر خودتان در رفع مشکل رله مطمئن نیستید، توصیه میشود که به یک متخصص مراجعه کنید.
علائم خرابی رله دوبل پژو
علائم خرابی رله دوبل در خودروهای پژو مشابه دیگر خودروها است و میتواند شامل موارد زیر باشد:
1. عدم کارکرد وسایل الکتریکی: اگر چراغها، سیستم صوتی، فن کولر، پمپ سوخت یا سایر اجزای الکتریکی که نیاز به رله دارند کار نکنند، ممکن است یکی از رلهها خراب باشد.
2. صداهای غیرعادی: اگر رله خراب باشد، ممکن است صدای کلیک یا وزوز غیر عادی از جعبه فیوز و رله هنگام فعال یا غیرفعال شدن شنیده شود.
3. چشمکزدن یا نوسان: هنگامی که رله به خوبی کار نمیکند، ممکن است وسایل الکتریکی مانند چراغها و پنکهها نوسان داشته باشند یا چشمک بزنند.
4. تخلیه غیرعادی باتری: اگر رله دائماً در حالت وصل باقی بماند، میتواند باعث تخلیه باتری شود، حتی اگر خودرو خاموش باشد.
5. اضافه گرما یا بوی سوختگی: خرابی رله میتواند باعث اضافه بار و داغ شدن جعبه فیوز شود، که گاهی اوقات با بوی سوختگی همراه است.
6. مشکل در استارت زدن: اگر رله استارت خراب باشد، ممکن است استارت خودرو به درستی کار نکند یا اصلاً عمل نکند.
اینها فقط تعدادی از علائم ممکن هستند و مشکلات ممکن است حتی با وجود رلههای سالم نیز رخ دهد، بنابراین همیشه بهتر است که تشخیصهای دقیق توسط یک فرد متخصص انجام شود. همچنین، به یاد داشته باشید که قبل از کار روی سیستم الکتریکی خودرو، برای جلوگیری از آسیب رساندن به خودرو یا برق گرفتگی، باتری را قطع کنید.
رفع مشکل خرابی رله دوبل
رفع مشکل خرابی رله دوبل یک خودرو معمولاً با چندین قدم اساسی انجام میشود:
1. تشخیص درست خرابی:
– قبل از هر چیز، باید مطمئن شوید که مشکل مربوط به رله دوبل است. بررسی سایر قطعات مرتبط با مدار، مانند فیوزها، سیمکشی و اتصالات میتواند به شناسایی مشکل کمک کند.
– استفاده از دستورالعملهای تعمیراتی مربوط به خودرو یا جستجو در اینترنت برای یافتن روش مناسب تشخیص عیب میتواند مفید باشد.
2. بررسی فیوزها:
– قبل از تعویض رله، فیوزهای مدار را بررسی کنید. گاهی اوقات مشکل مربوط به خرابی فیوز است و تعویض آن حلال مشکل خواهد بود.
3. قطع اتصال باتری:
– قبل از اینکه شروع به کار کنید، منفی باتری را قطع کنید تا خطر برق گرفتگی یا آسیب به سیستمهای الکترونیکی را محدود کنید.
4. تعویض رله دوبل:
– رله را با دقت از جعبه فیوز خارج کنید. در صورت وجود، اهرم یا قفلی که رله را نگه داشته، باز کنید.
– یک رله جدید که مشخصات فنی مشابه رله قدیمی دارد تهیه کنید. حتماً قبل از خرید، مشخصات را بررسی کنید.
– رله جدید را در جای رله خراب نصب کنید و محکم کنید تا از اتصالات مناسب مطمئن شوید.
5. تست کردن:
– پس از نصب رله جدید، اتصال باتری را مجدداً وصل کنید.
– برای اطمینان از حل شدن مشکل، خودرو را روشن و تست کنید تا مطمئن شوید وسایل الکتریکی مربوطه به درستی کار میکنند.
6. مراجعه به متخصص:
– اگر پس از تعویض رله همچنان مشکلی وجود دارد، ممکن است مشکل دیگری در سیستم الکتریکی خودرو وجود داشته باشد.
– مراجعه به یک تکنسین یا مکانیک متخصص میتواند کمک کننده باشد تا عیب بیشتری را شناسایی و اصلاح کند.
همیشه حین کار با سیستم الکتریکی خودرو ایمنی را در نظر داشته باشید و اگر تجربه کافی برای انجام تعمیرات را ندارید، از یک متخصص کمک بگیرید.
منبع : مجله امداد خودرو
