فلت کوینها از نوآوری‌های مهم و اثرگذار در فضای ارزهای مجازی هستند. این ارزها طوری طراحی شده‌اند که مزایای ارزهای دیجیتال داشته باشند ولی در آنها خبری از نوسانات ذاتی و مرسوم این ارزها نیست و وظیفه دارند که با شرایط و آثار تورمی مقابله کنند. البته که این کوینها نیز با تعارضات و چالش‌هایی مواجهند. فلتکوینها راه‌حلی منصفانه و همه‌جانبه برای همه‌ی مشکلات و تمام افراد فعال در دنیای رمزارزها نیستند بلکه چشم‌اندازی متنوع و در حال تحولند؛ با این حال، می‌توانند نقش خوبی برای حفظ سرمایه‌ها و داراییها و همچنین قدرت خرید ما در برابر تورم داشته باشند. در این مقاله می‌کوشیم با فلت کوین و عملکردش آشنا شویم.
فلت کوین چیست؟
فلت کوین نوعی استیبلکوین است که بهطور خاص برای حفظ ارزش طراحی شده و برای این امر، تغییرات هزینهها و قیمت‌ها و روندهای تورمی را دنبال میکند و با آن خود را تطبیق می‌دهد. هدف اصلی این دسته از کوین‌های دیجیتال اطمینان از ثابت ماندن قدرت خرید بر پایه‌ی آن است، حتی زمانی‌که با افزایش هزینهها مواجه می‌شویم. از فلتکوینها بهعنوان ابزاری مناسب و مطمئن برای سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال نام برده میشود تا از دارایی‌هایشان -به‌ویژه انواع بلاک‌چینی آن- در برابر اثرات افزایش هزینهها محافظت شود و از نوسانات ذاتی مرتبط با بازار گسترده‌تر ارزهای دیجیتال دوری کنند.استیبل‌کوین‌ها می‌توانند با محدود کردن عرضهی خود، ریسک‌های دوران تورمی و چالش‌های پیرامون آن را کاهش دهند.
با این حال، تا زمانی‌که یک استیبل کوین به دارایی‌های دنیای واقعی متصل باشد، در معرض افزایش قیمت است که میتواند بر بازگشت سرمایه (ROI) آن تأثیر بگذارد. اغلب ابداع این مفهوم را به بالاجی سرینیواسان، مدیر ارشد فناوری سابق در صرافی کوین‌بیس نسبت می‌دهند.
فلت کوین چگونه کار میکند؟
رویکردهای مختلفی از سوی توسعهدهندگان برای پیادهسازی فلت کوینها مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از روشهای شناختهشده، استفاده از «سبد داراییها» است که بهعنوان وثیقهی پشتیبان برای حفاظت از اسیبل‌کوین‌ها در برابر تورم عمل میکند. همچنین، سیستمهای حق بیمه و قراردادهای هوشمند نیز در مقام جایگزین‌های محبوب ظاهر شده‌اند.
سبد دارایی چیست؟
در این رویکرد، توسعهدهندگان از شاخصهای هزینههای عمومی زندگی مانند شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) یا شاخصهای اختصاصی هزینههای زندگی مانند Truflation برای تعیین ارزش روزانهی فلت کوین و انجام تنظیمات مربوط به عرضهی آن استفاده می‌کنند.
استراتژی بهره بردن از سبد داراییها برای حمایت از یک فلتکوین، فرایند نسبتاً ساده بوده و از برخی جهات نشان‌دهنده‌ی نحوه‌ی ارزش‌گذاری ارزهای فیات نیز است. با این وجود، شناخت چالش‌های مرتبط با این روش قبل از اجرای آن بسیار مهم است. این چالش ها عبارتند از:
- انتخاب دارایی: دارایی‌های موجود در سبد باید به طور دقیق هزینههای جاری را منعکس کند. انتخاب دارایی‌های اشتباه میتواند منجر به بی‌ثباتی در ارزش فلتکوین شود.
- نقدینگی دارایی: دارایی‌های موجود در سبد باید دارای نقدینگی کافی باشد که امکان خریدوفروش آسان را فراهم کند. دارایی‌های غیرنقدی ممکن است مانع حفظ ارزش فلت کوین پایدار شود.
- ریسک دارایی: دارایی‌های موجود در سبد باید کم‌ریسک باشند. دارایی‌های با ریسک بالا معادل نوسانات بیشتر است که بی‌شک در قیمت فلتکوین نمایان خواهد شد.
- شفافیت: ایجادکنندگان فلتکوینها باید شفافیت را درباره‌ی دارایی‌های درون سبد و مدیریت آنها را همواره در اولویت قرار دهند و آن را حفظ کنند. شفافیت برای تقویت اعتماد در بین سرمایه‌گذاران و جلوگیری از سوءاستفاده از اسیبل‌کوین‌ها برای اهداف کلاهبرداری حیاتی است.
- مقررات: ممکن است از صادرکنندگان فلت کوین خواسته شود که مقرراتی برای به‌کار بردن استیبل کوینها را رعایت کنند که ارزهای فیات به آن پایبند نیستند. الزامات نظارتی میتواند پیچیده و پرهزینه باشد و لایه‌ای به پیچیدگی‌های اجرایی فلتکوینها اضافه کند.
قراردادهای هوشمند برای فلت کوینها
یکی از رایجترین روشها برای ایجاد فلت کوین، بهره بردن از قراردادهای هوشمند است. در این روش، قرارداد هوشمندی دقیقا تنظیم و برنامهریزی میشود تا عرضهی فلتکوینها را در واکنش به نوسانات شاخص هزینهها تطبیق دهد. بر همین مبنا، مواقعی که شاخص هزینهها افزایش می‌یابد، قرارداد هوشمند به طور مستقل فلت‌کوین‌های بیشتری تولید میکند. در مقابل نیز، زمانی‌که شاخص هزینهها دچار رکود میشود، قرارداد هوشمند به طور خودکار فلت‌کوین‌های اضافی را از چرخه خارج میکند.
پذیرش قراردادهای هوشمند، راه امیدوارکننده‌ای برای اجرای فلت کوینها ارائه می‌دهد زیرا نیاز به وجود مرجعی متمرکز برای نظارت و مدیریت عرضه را از بین می‌برد و در نتیجه نوسانات را کاهش خواهد یافت. با همه‌ی این مسائل، از چند چالش مختلف بر سر راه قراردادهای هوشمند مرتبط با فلتکوینها نمی‌توان چشم پوشید:
- امنیت: قراردادهای هوشمند ذاتاً شفاف هستند زیرا کد آنها در دسترس قرار دارد؛ در نتیجه، آنها اغلب می‌توانند به هدفی برای هکرهای خراب‌کار تبدیل شوند. اگر قرارداد هوشمند فلتکوین به خطر بیفتد، میتوان از آن برای ضرب کردن یا سوزاندن کوینها بدون مجوز مناسب استفاده کرد و به طور بالقوه ارزش و قیمت‌شان بی‌ثبات میشود.
- پیچیدگی: ایجاد قراردادهای هوشمند برای فلتکوینها میتواند پیچیدگی‌ها و وابستگی‌های تو در تویی داشته باشد. از این رو، استخدام توسعهدهندگان مسلط به امور امنیتی و پیچیدگی‌های موجود میتواند بسیار هزینه‌بر باشد.
- منبع داده: قراردادهای هوشمند فلت کوین می‌باید به منابع داده قابل اعتماد و مقاوم اتکا داشته باشد تا بتواند در برابر دستکاری‌ها و حملات مقاومت کند. این امر برای به دست آوردن، به‌روزرسانی‌های دقیق و به موقع هزینهها ضروری است. به طور معمول، این فرایند مستلزم استفاده از اوراکل‌هاست که در آن لایه‌های اضافی به پیچیدگی بیشتر می‌انجاند و در نتیجه آسیب‌پذیری بالقوه افزون میشود. بر پایه‌ی گزارش‌های فوربس، شرکت‌های متخصص امور امنیتی کریپتو، مواردی از حملات لایه‌گذاری اوراکل را کشف کردند که در سال گذشته ۳۶۲ میلیون دلار ضرر به سرمایه‌گذاران وارد کرد.
- مقیاس‌پذیری: قراردادهای هوشمند می‌توانند با چالش‌های مربوط به مقیاس پذیری دست‌وپنجه نرم کنند، به ویژه هنگامی‌که با حجم بالایی از تراکنش ها سروکار دارند. این موقعیت میتواند مانع از پذیرش جریان اصلی فلت کوین برای پرداخت‌های روزمره شود.
- حکمرانی: چارچوب حاکمیتی روشنی برای قراردادهای هوشمند وجود ندارد. از این‌رو، ایجاد تغییرات یا حل اختلافات در این حیطه مشکل‌ساز خواهد بود.
- مقررات: قرارداد هوشمند فناوری نسبتاً جدیدی محسوب میشود و دستورالعمل‌های نظارتی و رگولاتوری برای آن مبهم و گنگ است. فلت‌کوین‌هایی که از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند، در واقع از همان ابتدای کار، ریسک‌هایی را می‌پذیرند که بهطور بالقوه از فرایندهای نظارتی در آینده برخواهد خاست.
سیستمهای ثبتنام برای فلت کوینها
یکی دیگر از روشهای پیادهسازی فلتکوینها، به کار بردنِ سیستم حقالزحمه است. در این روش، یک مقام یا نهاد مسئول مرکزی فلتکوینها را صادر میکند و به‌این شکل، در درامدها و سود حاصل از دادوستد کوینها سهم و مالکیت دارد. در نهایت نیز، این نهاد وجوه جمعآوری شده را برای بازخرید و خروج کوینها از چرخه‌ی مصرف استفاده میکند و در نتیجه عرضهی کلی کوینها و تعادلشان تنظیم میشود. گفتنی است که این رویکرد میتواند با یا بدون به‌کارگیری از قراردادهای هوشمند اجرا شود.
نمونههایی از فلتکوین
- اسپات (Spot) فلتکوینی از پروژههای بنیاد آمپلفورث (Ampleforth Foundation) است. این کوین بهگونهای طراحی شده است که با هزینههای زندگی در ایالات متحده مرتبط باشد.
- ارز پایدار بینالمللی یا International Stable Currency (ISC) فلتکوینی است که به سبدی از دارایی‌های ارزشمند غیردلاری وابسته است.
- کالیپتو (Collypto) یک فلت کوین قابل معامله بر شبکه‌ی بلاک‌چینی است. این کوین از شاخصی از املاک و کالاها بهعنوان وثیقه سود می‌برد که تبدیل به توکن شده‌است. صادرکنندگان این فلتکوین مدعی‌اند که وقتی ارزش رمزارزها بر پایه‌ی قدرت خرید در دنیای واقعی باشد، میتوان ریسک‌ها و چالش‌های سفته‌بازی را به حداقل می‌رساند.
- کوین LendrUSD (USDL) به‌صورت مقاوم در برابر تورم طراحی شده و به اوراکل اختصاصی زنجیره‌ای متصل شده است. در این کوین، بیش از ۱۸ میلیون نقطه-داده (Data Point) از بیش ۳۰ منبع مختلف استفاده میشود تا نرخ تورم به‌دست آید. براساس اظهارات وبگاه رسمی LendrUSD، این فلتکوین به هر دارنده‌ای اجازه می‌دهد تا در هر زمان دلخواهی، USDL را بهعنوان پشتوانه‌ی خود با نسبت یک‌به‌یک بازخرید کند.
- فلت کوین Nuon از ارزهای دیجیتال پیش‌رو و مقاوم در برابر تورم محسوب میشود که بر پایه‌ی قرارداد هوشمند اتریوم پیادهسازی و اجرا شده است. نیوآن مدعی میکند نخستین فلتکوین واقعی است. از این‌رو، در ادامه به معرفی این کوین می‌پردازیم.
ارز Nuon چیست؟
این ارز مجازی یا به عبارت درستتر فلتکوین، برپایهی اورکل بلاکچین کار میکند. بهواسطهی این فناوری، Nuon میتواند دادهها و اطلاعات دنیای واقعی را جمعآوری کند و سپس به کمک آنها نرخ تورم واقعی و قدرت خرید را تخمین زند. به بیان دقیق‌تر، این فلتکوین، از اوراکل شاخص تورم مستقلی سود می‌برد. نیوآن ارز مجازیِ نامتمرکزی است که از سوی کاربران دارای توکن‌ها حاکمیتی nuMint هدایت و کنترل میشود.
برای سود بردن از نیوآن لازم است مبلغی به عنوان وثیقه سپرده شود. از محاسن Nuon این است که این وثیقه لازم نیست ارز مجازی خاصی باشد، اتریوم، بیت کوین، تتر و چند رمزارز دیگر قابل قبول است. به‌عبارتی شما به‌نوعی از سیستم Nuon وام بدون بهره می‌گیرید و در خرج کردن آن کاملا آزاد هستید.
Nuon شاخص و الگوریتم خاصی برای برآورد هزینهها و تعیین میزان تورم ایجاد کرده است تا قیمت کوین آن را به همین واسطه تنظیم کند. این الگوریتم را Truflation می‌نامند. تروفلیشن، بیش از ۱۰ میلیون محصول مصرفی و رایج را رصد و پیگیری و تغییرات قیمتی مرتبط را با دقت ثبت میکند. پس از همه‌ی این مراحل «تورم واقعی» برپایهی الگوریتم Nuon محاسبه میشود. در ابتدا کار، ۱ جولای ۲۰۲۲، نیوآن هر کوین خود را معادل یک دلار، به عنوان مبنا، تعیین کرد. اگر تورم کاهش یابد، ارزش این فلتکوین کم میشود و در غیراین‌صورت افزایش می‌یابد. گفتنی است که تاکنون در بیشتر زمان‌ها این فلتکوین قیمتی بیش از یک دلار داشته و ۱۶ آوریل ۲۰۲۳ به سقف خود یعنی ۱.۴۳ دلار رسیده است.
فلت کوین چه تاثیری بر روی اقتصاد دارد؟
فلتکوینها مزایای بسیاری میتواند داشته باشد که از مهمترینشان میتوان به سادهسازی پرداختها و حوالههای بینمرزی اشاره داشت. چنین دارایی‌های دیجیتالی را میتوان به سرعت و مقرون‌به‌صرفه در بسترهای مختلف و حوزه‌های قضایی بینالمللی، بدون دخالت واسطه‌ها یا هزینههای اضافی غیرضروری تبدیل و منتقل کرد. برای مثال، فردی در ایالات متحده میتواند بدون زحمت فلتکوینها را برای دوستش در سوئیس بفرستد و وی نیز میتواند آنها را در یک صرافی محلی به فرانک سوئیس تبدیل کند یا از آنها برای خرید آنلاین استفاده کند. چنین امکانی هم در هزینهها و زمان صرفه‌جویی میکند و هم خطر کاهش ارزش پول و تورم را نیز کاهش می‌دهد.
علاوه‌بر این، فلتکوینها ابزار مناسبی هستند تا خدمات مالی را برای افرادی فراهم کنند که به سیستم بانکی و مالی دسترسبی ندارند. در واقع، بدون نیاز به هزینههای بزرگ، میتوان گستره‌ی شبکه‌ی اقتصادی، دسترسی به پول و سرعت گردش پول و نقدینگی افزایش داد. برای مدیریت دارایی‌های دیجیتال به این شکل فقط یک گوشی هوشمند و یک کیف پول آنلاین لازم است که امنیت بالایی نیز معمولا دارد. علاوه‌بر این، فلتکوینها درها را به روی وام‌دهی، استقراض، تامین مالی خرد و ابتکارات سرمایهگذاری جمعی باز می‌کنند. به عنوان مثال، یک کشاورز در آفریقا میتواند از فلتکوینها برای به‌دست آوردن بذر و کود سود ببرد و سپس وام را با بهره‌ی حاصل از برداشت محصول بازپرداخت کند.
در طول زمان بهره‌گیری از وام، اثرات تورمی مبلغ تعیین شده با فلتکوین را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و کشاورز متحمل ضررهای جانبی نمی‌شود. چنین انعطاف‌پذیری مالی، مشارکت بیشتر و توانمندسازی اقتصادی را تقویت میکند و به طور بالقوه باعث ارتقای زندگی میلیون‌ها تن در سراسر جهان میشود و در نتیجه‌ی آن کیک اقتصادی بزرگ شده و تورم به‌صورت طبیعی رو به کاهش می‌گذارد.
مزیت دیگر فلتکوینها این است که می‌توانند کارایی و شفافیت بخش‌ها و صنایع مختلف را افزایش دهند. همان‌طور که گفته شد،فلتکوینها را میتوان با قراردادهای هوشمند و فناوری بلاک چین ادغام کرد تا هر فرایند یا توافقی بدون دخالت مستقیم انسانی اجرا شود. فلتکوینها همچنین می‌توانند سوابق قابل تأیید و تغییرناپذیر را ارائه دهند که میتواند پاسخگویی و اعتماد را در بین سهامداران و سرمای‌گذاران بهبود بخشد. به عنوان مثال، یک شرکت میتواند از فلتکوین ها برای پرداخت به تامین‌کنندگان و کارمندان خود استفاده کند و سپس جریان وجوه و کالاها را در طول زنجیره‌ی تامین دنبال کند. این امر میتواند تقلب، فساد و اتلاف را کاهش دهد و همچنین رضایت و وفاداری مشتریان را بهبود بخشد.
آیا فلت کوین قابلیت سرمایهگذاری دارد؟
سرمایهگذاری به معنی دقیق کلمه، یعنی صرف دارایی یا کالایی با ارزش به هدف رسیدن به سود افزوده است و سود اضافی میتواند ما را به قدرت خرید بیشتر برساند. یعنی وقتی بخواهیم از چنین فرایندی خارج شویم اصل دارایی به علاوه سود برای ما باقی بماند. بنابراین اگر دادوستدی یا سپرده‌گذاری یا هر شکلی از سرمایهگذاری صرفا دارایی ما را نسبت به تورم به روز نگه دارد و مانع افت ارزش آن نشود، به خودی خود سودی خلق نشده و سرمایهگذاری محسوب نمی‌شود چراکه قدرت خرید ما تغییری نکرده و فقط کاسته نشده است. بنابراین خرید و نگهداری و کار با انواع فلتکوین سرمایهگذاری با اهداف مرسوم به حساب نمی‌آید.
با این‌حال، در شرایطی که تورم به صورت افسارگریخته است حفظ ارزش قدرت خرید، به‌خودی خود مزیتی است که هر کس در موقعیت رسیدن به سود قرار می‌دهد. فرض کنید که برای خرید کالایی که می‌دانید در اثر افزایش تقاضا گران خواهد شد و داشتن آن میتواند به سود ختم شود، نیاز دارید تا زمان مشخصی صبر کنید و پول نقد زیادی را در دسترس داشته باشید یا پس‌انداز کنید. اگر پول‌تان به صورت فیات باشد و تورم فقط در جهت افزایش باشد، بی‌شک در موعد مشخص نمی‌توانید کالای موردنظر را بخرید چون با افزایش قیمت عرضه خواهد شد. بنابراین نگهداری فلتکوین میتواند شما را از تورم در امن نگه دارد. از این‌رو با چنین کوین‌هایی هم میتوان به طرقی سرمایهگذاری کرد یا دستکم مرحله‌ای از سرمایهگذاری پوشش داد.
